H αύξηση των περιστατικών αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου στις ανεπτυγμένες χώρες είναι ανησυχητική. Σήμερα, το αδενοκαρκίνωμα είναι
ο κυρίαρχος υπότυπος του καρκίνου του οισοφάγου στη Βόρεια και Δυτική Ευρώπη, την Ωκεανία και τη Βόρεια Αμερική.
Η έξαρση αποδίδεται κυρίως στην παχυσαρκία και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ), δύο καταστάσεις που συχνά συνδέονται στενά με τη διαφραγματοκήλη.
Τι είναι η Διαφραγματοκήλη;
Η διαφραγματοκήλη είναι μια πάθηση όπου τμήμα του στομάχου περνά μέσα από το διάφραγμα προς τον θώρακα. Παρότι η ίδια δεν προκαλεί καρκίνο, συνδέεται άμεσα με καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος, όπως η χρόνια ΓΟΠ και ο οισοφάγος Barrett.
Τι λένε τα στατιστικά για τον καρκίνο του Οισοφάγου1;
• Έξι φορές αύξηση των περιστατικών στις Δυτικές χώρες τα τελευταία 40 χρόνια
• Ο 8ος πιο συχνός καρκίνος παγκοσμίως
• Το 2020 καταγράφηκαν 604.000 νέες διαγνώσεις και 544.000 θάνατοι
• Εκτιμάται ότι μέχρι το 2030, 1 στους 100 άνδρες στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ολλανδία θα διαγνωστεί με αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου
• Μέχρι το 2040, οι νέες διαγνώσεις αναμένεται να αγγίξουν τις 957.000 και οι θάνατοι τους 880.000
Πώς συνδέεται η διαφραγματοκήλη με τον καρκίνο:
Μέσω της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης (ΓΟΠ):
◦ Η διαφραγματοκήλη είναι ίσως η βασικότερη αιτία πίσω από τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Η διαφραγματοκήλη προκαλεί ανεπάρκεια του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, επιτρέποντας την άνοδο των γαστρικών οξέων στον οισοφάγο.
◦ Η μακροχρόνια παλινδρόμηση, σε συνδυασμό με τη σοβαρότερη εξέλιξη της νόσου, τον οισοφάγο Barrett, αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα κινδύνου για το αδενοκαρκίνωμα.
Μέσω του Οισοφάγου Barrett:
• Ο οισοφάγος Barrett είναι η αλλαγή του ιστού του κατώτερου οισοφάγου λόγω χρόνιας έκθεσης σε οξύ.
• Περίπου 1 στους 10 ασθενείς με παλινδρόμηση αναπτύσσει οισοφάγο Barrett, ο οποίος είναι η κύρια πρόδρομη βλάβη του αδενοκαρκινώματος.
Μέσω της Παχυσαρκίας
• Η παχυσαρκία και το ενδοκοιλιακό λίπος αυξάνει την πίεση στο στομάχι, ευνοώντας τη χαλάρωση του σφιγκτήρα και την παλινδρόμηση.
• Περίπου το 52,6% των παχύσαρκων ατόμων παρουσιάζει διαφραγματοκήλη.
• Η παχυσαρκία αποτελεί και ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου : για κάθε 5 μονάδες αύξησης του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), ο κίνδυνος καρκίνου του οισοφάγου αυξάνεται κατά 52%.
Αντιμετώπιση και πρόληψη
Διάγνωση και παρακολούθηση
Άτομα με σοβαρή διαφραγματοκήλη ή χρόνια παλινδρόμηση πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Διατροφή, απώλεια βάρους και αποφυγή καπνίσματος μειώνουν τα συμπτώματα της παλινδρόμησης.
Φαρμακευτική αγωγή
Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) για τη μείωση της παραγωγής οξέος.
Αντιπαλινδρομική Επέμβαση
Oι αντιπαλινδρομικές επεμβάσεις αντιμετωπίζουν επιτυχώς τα συμπτώματα της παλινδρόμησης, αποκαθιστούν την διαφραγματοκήλη και αναχαιτίζουν την έκθεση του οισοφάγου στα επικίνδυνα γαστρικά οξέα.
Ο οισοφάγος Barrett είναι η μόνη ευρέως αναγνωρισμένη πρόδρομη βλάβη πριν από το αδενοκαρκίνωμα2. Ο οισοφάγος Barrett εκδηλώνεται σε έδαφος βαριάς , χρόνιας παλινδρόμησης. Η επιτυχής πρόληψη της εμφάνισης του Barrett μέσω της έγκαιρης αντιμετώπισης της παλινδρόμησης, είναι ένα ισχυρό όπλο κατά του καρκίνου του οισοφάγου.
Συμπέρασμα
Η διαφραγματοκήλη από μόνη της δεν προκαλεί καρκίνο, αλλά αποτελεί σημαντικό προδιαθεσιακό παράγοντα μέσω της παλινδρόμησης και του οισοφάγου Barrett. Η έγκαιρη διάγνωση, η αλλαγή στον τρόπο ζωής και η κατάλληλη θεραπεία, είναι το κλειδί για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου.
Πηγές
1. Schlottmann F, Ferri L, Molena D, Patti MG. Esophageal cancer: Diagnosis and treatment. Cham: Springer; 2023.
2. Graham DY, Tan MC. No Barrett’s—No Cancer. Journal of Clinical Gastroenterology. 2019 Dec 16;54(2):136–43.
