ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΚΑΡΚΙΝΟΣ
ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ
Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Κάθε χρόνο, περισσότεροι από 945.000 άνθρωποι αναπτύσσουν καρκίνο του παχέος εντέρου παγκοσμίως. Αυτή η μορφή καρκίνου αναπτύσσεται σποραδικά, στο πλαίσιο κληρονομικών καρκινικών συνδρόμων ή με βάση φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου. Μια πάθηση που μπορεί εύκολα να προληφθεί ή και να θεραπευτεί ακόμα, αν διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο. Προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου και πρόληψης είναι διαθέσιμα για όλες αυτές τις αιτίες και θα πρέπει να δημοσιοποιούνται ευρύτερα.
Η πρόγνωση εξαρτάται από παράγοντες που σχετίζονται με τον ασθενή, τη θεραπεία και τον όγκο και η τεχνογνωσία της θεραπευτικής ομάδας είναι ένας από τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες της έκβασης. Νέες πληροφορίες για τη μοριακή βάση αυτού του καρκίνου έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη στοχευμένων θεραπευτικών επιλογών.
Καρκινικά κύτταρα είναι δυνατό να αποσπαστούν απ’ τον κύριο όγκο και να εισέλθουν στην αιματική κυκλοφορία και στο λεμφικό σύστημα. Έτσι ο καρκίνος μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος. Τα καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου όταν εξαπλωθούν έξω απ’ αυτό, συνήθως προχωρούν προς γειτονικούς λεμφαδένες. Η εξάπλωση αυτή του καρκίνου λέγεται μετάσταση.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως στο ήπαρ, τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο, τα νεφρά και την ουροδόχο κύστη. Όταν ο καρκίνος εξαπλώνεται και σε άλλα μέρη του σώματος, ο νέος όγκος έχει την ίδια σύσταση των καρκινικών κύτταρων και το ίδιο όνομα με τον αρχικό (πρωτογενή) όγκο. Για παράδειγμα, εάν ο καρκίνος του παχέος εντέρου μετασταθεί στο ήπαρ, τα καρκινικά κύτταρα του ήπατος θα ‘ναι καρκινικά κύτταρα παχέος εντέρου. Η ασθένεια καλείται έτσι μεταστατικός καρκίνος του παχέος εντέρου (κι όχι καρκίνος του ήπατος).
Στον οργανισμό του ανθρώπινου σώματος (όπως και στο παχύ έντερο) σχηματίζεται από την αλληλουχία κυττάρων με διαφορετικές λειτουργικές ιδιότητες το καθένα, που στο σύνολο όλα μαζί δίνουν την λειτουργική ικανότητα του οργανισμού. Η αλληλουχία αδενώματος-καρκινώματος είναι η βάση για την ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου και οι υποκείμενες μοριακές αλλαγές έχουν εντοπιστεί σε μεγάλο βαθμό.
Όταν ένα κύτταρο υγιές έχει προσβληθεί από καρκίνο και αυτό αρχίζει να πολλαπλασιάζεται ενώ παράλληλα χάνει την λειτουργική του ικανότητα, ο ομάδα των κυττάρων αυτών σχηματίζουν μάζες, τους καρκινικούς όγκους που αναπτύσσονται πολύ γρήγορα και καταστρέφουν τα γειτονικά υγιή κύτταρα.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΚΑΙ ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗΣ
ΑΙΤΙΑ
ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Ποιοι παράγοντες προδιαθέτουν στην εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου;
Στην εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου προδιαθέτουν περιβαλλοντικοί και διατροφικοί παράγοντες που έχουν σχέση κυρίως με τις καθημερινές συνήθειες του ατόμου, γενετικοί παράγοντες που προδιαθέτουν στην εμφάνιση της νόσου καθώς και ορισμένες νόσοι ή παθήσεις που θεωρούνται προκαρκινικές καταστάσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αδενωματώδεις πολύποδες του εντέρου έχουν άμεση σχέση με την εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου.Ποια «κατηγορία» ανθρώπων ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση της νόσου
Την ομάδας υψηλού κινδύνου την αποτελούν άνθρωποι με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών. Ενώ ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πολύ σπάνιος σε ηλικίες κάτω των 45ετών
Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (BMI>40)
Άτομα με διατροφικές συνήθεις που αφορούν την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων κόκκινου κρέατος, διατροφικών σκευασμάτων με συντηρητικά, μειωμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.
Άτομα με ελλειπή σωματική δραστηριότητα και φυσική άσκηση.
Άτομα με αδενωματώδεις πολύποδες παχέος εντέρου.
Άτομα που πάσχουν από τη νόσο του Crohn ή από ελκώδη κολίτιδα.
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου – ορθού.
Όπως τα περισσότερα είδη καρκίνου, έτσι και του παχέος εντέρου είναι ασυμπτωματικός στην αρχή. Καρκίνοι του δεξιού τμήματος του παχέος εντέρου (δεξιό κόλον) συνήθως αναπτύσσονται περισσότερο πριν προκαλέσουν ενοχλήματα, ενώ αντίθετα καρκίνοι που εντοπίζονται στο αριστερό τμήμα το εντέρου (αριστερό κόλον) και τον πρωκτό εμφανίζουν πρώιμα συμπτώματα. Τα κυριότερα σημεία και συμπτώματα της νόσο είναι τα ακόλουθα:
Η αναιμία (και κυρίως η υπόχρωμη μικροκυτταρική) είναι πρώιμη εκδήλωση της νόσου και πρέπει να λαμβάνετε σοβαρά υπόψη και να διερευνάτε. Η απώλεια αυτή αίματος, μπορεί να είναι είτε εμφανείς κατά την αφόδευση με παρουσία κόκκινου ή σκουρόχρωμου αίματος που επαλείφει τα κόπρανα, είτε δυσδιάκριτη. Σε περίπτωση αναιμίας χωρίς εμφανή απώλεια αίματος πρέπει να γίνετε ειδική εξέταση κοπράνων για ανίχνευση αιμοσφαιρίνης.
Η διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου που εκδηλώνετε με διάρροια ή δυσκοιλιότητα χωρίς εμφανή λόγο και διαρκεί για περισσότερο από τρείς εβδομάδες είναι ένα σύμπτωμα, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν. Επίσης είναι πιθανή και εμφάνιση διαστημάτων δυσκοιλιότητας που εναλλάσσονται με διαστήματα διαρροιών.
Αίσθηση ότι, δεν έχει αδειάσει τελείως το έντερο μετά το τέλος της αφόδευσης. Σε αρκετές περιπτώσεις η πρώτη ενόχληση που οδηγεί τον ασθενή στον γιατρό είναι το αίσθημα ότι, το έντερο δεν έχει αδειάσει. Το σύμπτωμα αυτό είναι κοινό και σε άλλες παθήσεις του εντέρου και θα πρέπει να διερευνάται λεπτομερώς.
Αδικαιολόγητη απώλεια βάρους που συχνά συνοδεύεται με εύκολη κόπωση.
αποτελούν επίσης συμπτώματα εμφανιζόμενα σε μεγάλη αναλογία των ασθενών. Ο πόνος μπορεί να γίνεται εντονότερος ιδιαίτερα μετά την λήψη τροφής.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;
Πως γίνεται η διάγνωση;
Κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν προηγουμένως, όπως η αιμορραγία από το ορθό, οι αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου ή ο κοιλιακός πόνος, αποδίδονται από του ασθενείς σε καλοήθεις παθήσεις, όπως για παράδειγμα οι αιμορροΐδες, το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου ή της σπαστικής κολίτιδας. Η υποψία καρκίνου του παχέος εντέρου πρέπει να υπάρχει πάντα σε ανθρώπους με ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος Crohn) ή θετικό οικογενειακό ιστορικό ασχέτου της ηλικίας. Για την εξειδικευμένη διάγνωση Καρκίνου του Παχέος Εντέρου είναι απαραίτητα τα ακόλουθα:
Σε περίπτωση ύπαρξης ύποπτων συμπτωμάτων, πριν αυτά αποδοθούν σε καλοήθεις παθήσεις, πρέπει να ζητάτε η γνώμη του ειδικού ιατρού προκειμένου να γίνει πρώιμα και έγκυρα η διάγνωση της νόσου.
Η γενική αίματος μπορεί να δείξει μια χρόνια λανθάνουσα απώλεια αίματος από την αιμορραγία του ορθού με την μορφή της υπόχρωμης μικροκυτταρικής αναιμίας. Οι καρκινικοί δείκτες CEA και CA 19-9 ανευρίσκονται αυξημένοι στους περισσότερους ασθενείς με καρκίνο του εντέρου και χρησιμοποιούνται τόσο στην διάγνωση όσο και την παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου.
Η δοκιμασία αυτή ανιχνεύει την ύπαρξη δυσδιάκριτης ποσότητα αίματος στα κόπρανα. Εάν είναι θετική, θέτει την υποψία της νόσου και επιβάλετε περαιτέρω έλεγχος. Σε περίπτωση ανεύρεσης καρκίνου του εντέρου, το test αιμοσφαιρίνης κοπράνων έχει δειχθεί ότι ο καρκίνος αυτός έχει εξαιρετικά ευνοϊκή πρόγνωση αφού στο 75% βρίσκεται στο πρώιμο στάδιο. Η δοκιμασία ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα γίνεται εύκολα ακόμα στο σπίτι, προμηθεύοντας το κατάλληλο αντιδραστήριο από το φαρμακείο. Σε ανθρώπους με θετική την δοκιμασία κοπράνων συνιστάται η διενέργεια κολονοσκόπησης για τον έλεγχο όλου του παχέος εντέρου.
Το DNA test των κοπράνων είναι μια νέα τεχνολογία, η οποία καταδεικνύει DNA κυττάρων προερχόμενων από δυσπλαστικά κύτταρα όπως είναι τα κύτταρο των πολυπόδων ή των καρκίνων. Δεν απαιτείται εντερική προετοιμασία ενώ ελέγχεται ολόκληρο το παχύ έντερο. Με βάση αυτή τη δοκιμασία η κολονοσκόπηση θα εκτελείτε μόνο σε αυτούς που αναμένεται να ωφεληθούν πραγματικά από αυτήν.
Η ενδοσκόπηση του παχέος εντέρου, αναμφισβήτητα αποτελεί την εξέταση εκλογής για την ανεύρεση και την διάγνωση των παθήσεων του παχέος εντέρου. Επιπλέον η κολονοσκόπηση μπορεί να λειτουργήσει και θεραπευτικά επιτρέποντας την ενδοσκοπική αφαίρεση ορισμένου τύπου πολυπόδων από το έντερο.
Πρόκειται για αξονική τομογραφία, μέσω της οποίας με την βοήθεια σύγχρονων λογισμικών, γίνετε ανασύνθεση των εικόνων της αξονικής τομογραφίας και αναπαρίσταται μια πλήρης κολονοσκόπηση. Η εξέταση αυτή μπορεί να γίνει σε ασθενείς, που για ποικίλους λόγους, αποτυγχάνει ο πλήρης κολονοσκοπηκός έλεγχος του εντέρου. Πρόσφατες ανακοινώσεις δείχνουν ότι, η αξονική κολονοσκόπηση έχει μεγάλη ικανότητα στην ανίχνευση μικρών όγκων (πολυπόδων) μεγέθους ακόμα και 6cm.
Διατροφή και ποια η σχέση της με ένα υγιές παχύ έντερο __________
Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Τις τελευταίες δεκαετίες, ευρήματα από εκτεταμένες επιδημιολογικές και πειραματικές έρευνες έχουν συνδέσει την κατανάλωση πολλών τροφίμων και θρεπτικών συστατικών με τον κίνδυνο νεοπλασίας του παχέος εντέρου. Το ασβέστιο, οι φυτικές ίνες, το γάλα και τα δημητριακά ολικής αλέσεως έχουν συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ το κόκκινο κρέας και το επεξεργασμένο κρέας έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο. Υπάρχουν ουσιαστικά στοιχεία για τις πιθανές προληπτικές επιδράσεις της βιταμίνης D, του φυλλικού οξέος, των φρούτων και των λαχανικών. Τα θρεπτικά συστατικά και τα τρόφιμα μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσουν, ως διατροφικό πρότυπο, για να επηρεάσουν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου. Η διατροφή πιθανότατα επηρεάζει την καρκινογένεση του παχέος εντέρου μέσω αρκετών μηχανισμών αλληλεπίδρασης. Αυτές περιλαμβάνουν τις άμεσες επιδράσεις στην ανοσολογική ανταπόκριση και τη φλεγμονή, και τις έμμεσες επιδράσεις του υπερσιτισμού και των παραγόντων κινδύνου παχυσαρκίας για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Τα αναδυόμενα στοιχεία εμπλέκουν επίσης τη μικροχλωρίδα του εντέρου ως σημαντικό παράγοντα στη σχέση μεταξύ διατροφής και καρκίνου. Επομένως, η τροποποίηση της διατροφής έχει την υπόσχεση μείωσης της συχνότητας του καρκίνου του παχέος εντέρου.
