Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη μεταξύ τους σχέση και τη θεραπεία του βήχα απο παλινδρόμηση και την διαφραγματοκήλη
Με τον όρο διαφραγματοκήλη περιγράφουμε την πάθηση στην οποία τμήμα του στομάχου εισέρχεται στο θώρακα μέσω του διαφράγματος. Η διαφραγματοκήλη είναι μία από τις βασικότερες αιτίες της παλινδρόμησης και είναι υπεύθυνη για τα γνωστά σε όλους μας συμπτώματα: καούρες, αναγωγές, ερυγές, φούσκωμα κ.α.
Ένα από τα λιγότερο γνωστά συμπτώματα που συνδέονται με τη διαφραγματοκήλη είναι ο χρόνιος βήχας. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο συνδέονται οι δύο αυτές παθήσεις, είναι απαραίτητη για την σωστή διάγνωση και την αποτελεσματική διαχείριση του χρόνιου βήχα.
Με ποιο μηχανισμό μπορεί να προκαλέσει η Διαφραγματοκήλη Χρόνιο βήχα;
Ο χρόνιος βήχας που σχετίζεται με τη διαφραγματοκήλη οφείλεται κυρίως στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που είναι σχεδόν πάντοτε το αναπόφευκτο επακόλουθο της. Οι μηχανισμοί πίσω από τη σχέση αυτών των παραγόντων είναι οι εξής:
O Ρόλος της Παλινδρόμησης
Η παλινδρόμηση ενδέχεται να διεγείρει άμεσα τους υποδοχείς του βήχα ή μπορεί να προκαλέσει έκκριση βλέννας στην κατώτερη αναπνευστική οδό, μέσω του πνευμονογαστρικού αντανακλαστικού και να ενεργοποιήσει τους υποδοχείς του βήχα.
Μικροεισρόφηση
Ένας άλλος μηχανισμός που ευθύνεται για τον χρόνιο βήχα είναι η μικροεισρόφηση του γαστρικού περιεχομένου του παλινδρομεί. Η μικροεισρόφηση προκαλεί βήχα μέσω άμεσου ερεθισμού της αναπνευστικής οδού.
Η θεωρία των αντανακλαστικών
Ένας άλλος μηχανισμός ενδεχομένως εξηγεί τον χρόνιο βήχα είναι το οισοφαγο-ταχειο-βρογχικό αντανακλαστικό που διαμεσολαβείται από το προσαγωγό νεύρο του οισοφάγου. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, η διέγερση των υποοισοφαγικών υποδοχέων του βλεννογόνου από ουσίες τις παλινδρόμησης, ενεργοποιεί το κέντρο του βήχα μέσω του οισοφάγου και τελικά προκαλεί το βρογχικό αντανακλαστικό του βήχα.
Δυσκινησία του Οισοφάγου
Ο χρόνιος βήχας συνδέεται επίσης με αναποτελεσματική κινητικότητα του οισοφάγου.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν Χρόνιο Βήχα που συνδέεται με την Παλινδρόμηση;
Ο ρόλος της Παχυσαρκίας
Άτομα με παχυσαρκία είναι πιο επιρρεπή στην εμφάνιση χρόνιου βήχα ως συνέπεια της παλινδρόμησης. Η παχυσαρκία άλλωστε, αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση συμπτωμάτων παλινδρόμησης. Σε μελέτες έχει φανεί ότι η μείωση του Δείκτη Μάζας Σώματος κατά 3,5 μονάδες αυξάνει την πιθανότητα ύφεσης των σχετικών συμπτωμάτων κατά 1,5 με 2,5 φορές.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ.
Πως γίνεται η διάγνωση του Χρόνιου Βήχα που σχετίζεται με την Παλινδρόμηση;
Όταν δεν υπάρχουν σημεία παλινδρόμησης, είναι δύσκολο να αναγνωριστεί ο χρόνιος βήχας που προκαλείται από την νόσο αυτή. Σύμφωνα με αναφορές, το 70% των ατόμων με χρόνιο βήχα που οφείλεται σε παλινδρόμηση δεν εμφανίζουν τυπικά γαστρικά συμπτώματα, όπως καούρες.
Προκειμένου να γίνει η διάγνωση του χρόνιου βήχα που οφείλεται στην παλινδρόμηση, πρέπει να αποκλειστούν άλλες παθήσεις που μπορεί να τον προκαλούν.
Η σωστή διάγνωση περιλαμβάνει:
• Ενδελεχές Ιστορικό του βήχα και της Παλινδρόμησης, με καταγραφή της διάρκειας και του αριθμού των επεισοδίων βήχα.
• Εντοπισμό εναλλακτικών αιτιών για τον επίμονο βήχα
• Γαστροσκόπηση
• Εμπεδησιομετρία – Πεχαμετρία
Ποια είναι η Θεραπεία του βήχα απο παλινδρόμηση;
Στον πυρήνα της θεραπείας του χρόνιου βήχα από παλινδρόμηση, βρίσκεται η θεραπεία της υποκείμενης αιτίας του που τον προξενεί, δηλαδή η θεραπεία της παλινδρόμησης και της διαφραγματοκήλης. Τα εργαλεία που έχουμε στα χέρια μας για να αντιμετωπίσουμε τον χρόνιο βήχα είναι η αντιπαλινδρομική επέμβαση, καθώς και η φαρμακευτική αγωγή και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, που έχουν ρόλο στη βελτίωση των συμπτωμάτων.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής
• Απώλεια βάρους
• Αποφυγή ύπνου από τη δεξιά πλευρά
• Διακοπή καπνίσματος (έχει συσχετιστεί με 44% βελτίωση του χρόνιου βήχα)
Φαρμακευτική αγωγή
• Βακλοφαίνη, αναποτελεσματική στο 40% των ασθενών με ανθεκτικό χρόνιο βήχα λόγω παλινδρόμησης
• Γκαμπαμπεντίνη, αναστέλλει το κέντρο ευαισθητοποίησης του βήχα. Αποτελεσματική για κάποιους ασθενείς, με αρκετούς ωστόσο να μην εμφανίζουν ύφεση των συμπτωμάτων τους.
• Ομεπραζόλη (PPIs), αν και η αγωγή αυτή έχει συνδεθεί σε μια μελέτη με βελτίωση του χρόνιου βήχα στο 79% των ασθενών, σε άλλες μελέτες έχει φανεί ότι δεν είναι τόσο αποτελεσματική και δε διαφέρει σε σχέση με ένα εικονικό φάρμακο (placebo)
• Αντιόξινα, με περισσότερο από το 1/3 των ασθενών με χρόνιο βήχα να μην ανταποκρίνεται στη θεραπεία αυτή
• Αναστρέψιμοι αναστολείς H+/K+ -ατπάσης (P-CAB), πρόκειται για μια νέα θεραπεία που προκαλεί ταχεία, αποτελεσματική και μακροχρόνια καταστολή των οξέων. Ο ρόλος της στη θεραπεία του χρόνιου βήχα, μένει να φανεί στο μέλλον.
• Κινεζικη βοτανοθεραπεία, με φυτικά φάρμακα που ενδεχομένως ανακουφίζουν από το χρόνιο βήχα που οφείτεται στη ΓΟΠ. Δεν δεδομένα που έχουμε στη διάθεση μας είναι εξαιρετικά πρώιμα και δεν μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα.
• Αγωγή με προκινητικά (Prokinetic therapy), έχει προταθεί ως θεραπευτική επιλογή δεύτερης γραμμής, μετά την αποτυχία της ομεπραζόλης (PPI).
Αντιπαλινδρομική επέμβαση
Η αντιπαλινδρομική επέμβαση θωρείται μια αποτελεσματική θεραπεία για τους ασθενείς με χρόνιο βήχα, καθώς σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη5 προτείνεται ως μια πολύ ικανοποιητική μέθοδος για την αντιμετώπιση των αναπνευστικών συμπτωμάτων που σχετίζονται την παλινδρόμηση, συμπεριλαμβανομένου του χρόνιου βήχα.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα της αντιπαλινδρομικής επέμβασης είναι ότι μπορεί να θεραπεύσει οριστικά τις υποκείμενες αιτίες που υποκινούν το χρόνιο βήχα, οι οποίες δεν είναι άλλες από τη διαφραγματοκήλη και το άμεσο απότοκο αυτής, τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Πηγές
1. Wu, J., Ma, Y. and Chen, Y. (2022). GERD-related chronic cough: Possible mechanism, diagnosis and treatment. Frontiers in Physiology, 13. doi:https://doi.org/10.3389/fphys.2022.1005404.
2. Chang, A. B., Lasserson, T. J., Kiljander, T. O., Connor, F. L., Gaffney, J. T., and Garske, L. A. (2006). Systematic review and meta-analysis of randomised controlled trials of gastro-oesophageal reflux interventions for chronic cough associated with gastro-oesophageal reflux. BMJ 332 (7532), 11–17. doi:10.1136/bmj.38677. 559005.55
3.Faruqi, S., Molyneux, I. D., Fathi, H., Wright, C., Thompson, R., and Morice, A. H. (2011). Chronic cough and esomeprazole: A double-blind placebo- controlled parallel study. Respirology 16 (7), 1150–1156. doi:10.1111/j.1440- 1843.2011.02014.x
4.Shaheen, N. J., Crockett, S. D., Bright, S. D., Madanick, R. D., BuckmiRe, R., CouchM., et al. (2011). Randomised clinical trial: High-dose acid suppression for chronic cough – a double-blind, placebo-controlled study. Aliment. Pharmacol. Ther. 33 (2), 225–234. doi:10.1111/j.1365-2036.2010.04511.x
5. Tustumi, F., Bernardo, W. M., Mariano da Rocha, J. R., Szachnowicz, S., Bernal da Costa Seguro, F. C., Bianchi, E. T., et al. (2021). Anti-reflux surgery for controlling respiratory symptoms of gastro-esophageal reflux disease: A systematic review and meta-analysis. Asian J. Surg. 44 (1), 2–10. doi:10.1016/j.asjsur.2020.04.017
