Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τη σχέση του ιού HPV με τον καρκίνο του πρωκτού.

Ο καρκίνος του πρωκτού είναι μια σπάνια κακοήθεια που εμφανίζεται όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια, με μεγαλύτερο ποσοστό εμφάνισης στις γυναίκες. Συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με μόλυνση από τον ιό HPV και παρά την υψηλή συχνότητα εμφάνισης τα τελευταία χρόνια, οι περισσότεροι ασθενείς που αντιμετωπίζονται έγκαιρα δεν παρουσιάζουν μεταστάσεις και έχουν υψηλά ποσοστά επιβίωσης, μετά από χημειοθεραπεία και ακτινοβολία. Σε μικρότερο ποσοστό ασθενών η επέμβαση κρίνεται αναγκαία. Δυστυχώς, για ασθενείς που παρουσιάζουν μεταστάσεις τα ποσοστά επιβίωσης είναι μικρά.

Τα αποτελέσματα των ερευνών

• Τα τελευταία 40 χρόνια αυξάνονται τα περιστατικά του καρκίνου του πρωκτού. Φαίνεται ότι εμφανίζεται πιο συχνά σε γυναίκες (ποσοστό περίπου 60%) απ’ ότι σε άνδρες, εκτός από επιλεγμένους πληθυσμούς υψηλού κινδύνου, όπως οι πάσχοντες από HIV και οι ομοφυλόφιλοι.
• Η κύρια ιστολογία είναι καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού το 70% – 80%, και συνδέεται άμεσα με τον ιό HPV. Ένα 20% του καρκίνου του πρωκτού οφείλεται σε αδενοκαρκίνωμα.
• Η χημειοθεραπεία και η ακτινοβολία αποτελούν την πιο αποτελεσματική θεραπεία επιλογής στα πρώιμα στάδια του καρκίνου, ενώ η χειρουργική επέμβαση γίνεται ως θεραπεία διάσωσης.
• Σε περίπτωση μεταστάσεων η πιθανότητα θεραπείας είναι μικρή. Νέες θεραπείες έχουν προταθεί, όπως η ανοσοθεραπεία, οι οποίες δείχνουν καλά πρώτα αποτελέσματα, πρέπει ωστόσο να ολοκληρωθούν οι έρευνες σε μεγάλους πληθυσμούς.
• Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των ασθενών με αυτήν τη σοβαρή νόσο του πρωκτού έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω διαφόρων παραγόντων, όπως το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής στις δυτικές χώρες ή η υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης του ιού του ανθρώπινου θηλώματος (HPV).

Παράγοντες που ενοχοποιούνται

Σύμφωνα με τις έρευνες, πολλοί είναι οι παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου του πρωκτού.  Οι κυριότεροι είναι:

• Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων HPV. Ορισμένοι τύποι του HPV συνδέονται στενά με τον καρκίνο του πρωκτού. Το συντριπτικό ποσοστό των καρκίνων του πρωκτού προέρχονται από HPV 16 ή 18.
• Η εναλλαγή πολλών σεξουαλικών συντρόφων αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης HPV, γεγονός το οποίο αυξάνει με τη σειρά του τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του πρωκτού.
• Πρωκτική σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη
• Οι γυναίκες με καρκίνο του κόλπου ή του τραχήλου της μήτρας και οι άνδρες με καρκίνο του πέους έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πρωκτού.
• Άνδρες θετικοί στον ιό HIV που έχουν σεξουαλικές επαφές με άλλους άνδρες αυξάνουν έως και 90 φορές τις πιθανότητες αν εμφανίσουν καρκίνο του πρωκτού συγκριτικά με τον γενικό πληθυσμό.
• Η ηλικία παίζει σημαντικό ρόλο στον καρκίνο του πρωκτού, όπως και στις περισσότερες μορφές καρκίνου . Είναι πολλαπλάσιες οι πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου σε μεγαλύτερη ηλικία.
• Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Άτομα με HIV ή AIDS καθώς και εκείνοι που λαμβάνουν ανοσοκαταστολή. Επιπλέον άτομα που έχουν κάνει μεταμόσχευση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πρωκτού.
• Οι καπνιστές εμφανίζουν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πρωκτού και άλλων μορφών καρκίνου, σε σχέση με τους μη καπνιστές.
• Καλοήθεις πρωκτικές αλλοιώσεις όπως η ασθένεια του ευερέθιστου εντέρου, οι αιμορροΐδες, τα περιεδρικά συρίγγια και οι κακοήθειες έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο του πρωκτού. Η φλεγμονή που προκύπτει από καλοήθεις πρωκτικές βλάβες αυξάνει τον κίνδυνο.

Βιβλιογραφία

Caroline Lum , Hans Prenen , Amy Body , Marissa Lam & Eva Segelov (2020): A 2020 Update of anal cancer: The increasing problem in women and expanding treatment landscape, Expert Review of Gastroenterology & Hepatology, DOI: 10.1080/17474124.2020.1775583