Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (ΑΙΝ) και ο ιός HPV

Ο ιός HPV (Human papilloma virus, Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων) είναι ένας ιός που βασίζεται στο DNA και μολύνει το δέρμα και τις βλεννογόνες μεμβράνες των ανθρώπων. Μέχρι στιγμής έχουν αναγνωρισθεί 189 υπότυποι του ιού των θηλωμάτων (PV) από τους οποίους οι 120 υπότυποι προσβάλουν τον άνθρωπο, και περίπου οι 40 είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενοι.

Κάποιες μορφές του HPV μπορούν να προκαλέσουν κονδυλώματα, ενώ κάποιες άλλες μορφές μπορεί να προκαλέσουν μόλυνση, η οποία να επιφέρει προ-καρκινικές δυσπλασίες. Όλοι οι υπότυποι του HPV μεταδίδονται μέσω δερματικής επαφής και, επομένως, δεν απαιτείται πλήρης σεξουαλική επαφή για τη μετάδοση.

Η η εμμένουσα λοίμωξη με τους υψηλής επικινδυνότητας υποτύπους του ιού HPV – και πιο συγκεκριμένα τους τύπους 16,18,31,33,35,39,45,51,52,53,56,58,59,66,68,70,73,82,85- έχει την τάση να μην υποστρέφεται και να ενσωματώνεται στο DNA με αποτέλεσμα να οδηγεί αρχικά σε προ-καρκινικές αλλοιώσεις– ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία τραχήλου (CIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του αιδοίου(VIN), ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πέους (PIN) και ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (AIN). Αυτές είναι προ-καρκινικές δυσπλασίες και ενδέχεται να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (AIN)

Η ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (ΑΙΝ) σημαίνει ότι υπάρχουν μη φυσιολογικά κύτταρα στην περιοχή του πρωκτού. Είναι προ-καρκινικές δυσπλασίες, δηλαδή δεν είναι καρκινικά κύτταρα αλλά μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο στο μέλλον.

Τα περισσότερα κύτταρα ΑΙΝ ξεκινούν στο περιπρωκτικό δέρμα, αλλά μπορούν επίσης να βρεθούν στο πρωκτικό κανάλι.

Υπάρχουν διαφορετικοί βαθμοί AIN. Ο βαθμός σχετίζεται με το πάχος του επιφανειακού στρώματος του δέρματος που υπάρχουν προ-καρκινικές δυσπλασίες.

1. Η ΑΙΝ 1 σημαίνει ότι η προ-καρκινική δυσπλασία έχει πάχος κάτω του ενός τρίτου του δέρματος που καλύπτει τον πρωκτό.
2. Η ΑΙΝ 2 σημαίνει ότι η προ-καρκινική δυσπλασία έχει πάχος κάτω των δύο τρίτων του δέρματος που καλύπτει τον πρωκτό
3. Η ΑΙΝ 3 σημαίνει ότι η προ-καρκινική δυσπλασία έχει καλύψει το πλήρες πάχος του δέρματος του πρωκτού

Η ΑΙΝ μπορεί να είναι χαμηλού ή υψηλού βαθμού:

• Σε χαμηλού βαθμού ΑΙΝ (AIN 1 και 2) τα κύτταρα φαίνονται ελαφρώς διαφοροποιημένα από τα φυσιολογικά πρωκτικά κύτταρα (Low-grade squamous intraepithelial lesion LSIL)
• Σε υψηλού βαθμού AIN (AIN 3) τα κύτταρα φαίνονται πλέον μη φυσιολογικά – η AIN 3 είναι αρκετές φορές καρκίνωμα in situ ή στάδιο 0. (High-grade squamous intraepithelial lesion HSIL)

Θεραπεία της ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του πρωκτού (ΑΙΝ)

Για AIN χαμηλού βαθμού (AIN 1 και 2)

Στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν χρειάζεται κάποια θεραπεία. Τα μη φυσιολογικά κύτταρα μπορούν να επανέλθουν στο φυσιολογικό μόνα τους, χωρίς καμία θεραπεία. Μέσω βιοψιών θα ελεγχθεί η AIN, καθώς επίσης θα πρέπει να γίνονται τακτικοί έλεγχοι για την παρακολούθηση της πορείας του ασθενούς.

Για AIN υψηλού βαθμού (AIN 3)

Η θεραπεία είναι απαραίτητη καθώς τα μη φυσιολογικά κύτταρα είναι λιγότερο πιθανό να βελτιωθούν από μόνα τους. Συνήθως πραγματοποιείται χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθεί μέρος του δέρματος γύρω από τον πρωκτό.

Έχουν προταθεί επιπλέον πειραματικές θεραπείες όπου με την χρήση LASER καταστρέφονται οι προ-καρκινικές δυσπλασίες (laser ablation). Οι πρώτες κλινικές μελέτες είναι ενθαρρυντικές αλλά θα πρέπει να συνεχιστούν οι έρευνες.

Βιβλιογραφία  

Caroline Lum , Hans Prenen , Amy Body , Marissa Lam & Eva Segelov (2020): A 2020 Update of anal cancer: The increasing problem in women and expanding treatment landscape, Expert Review of Gastroenterology & Hepatology, DOI: 10.1080/17474124.2020.1775583