Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και αναιμία

Τι είναι η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση

Όταν τρώμε, η τροφή ταξιδεύει από το στόμα στο στομάχι μέσω ενός σωλήνα, ο οποίος ονομάζεται οισοφάγος. Στο χαμηλότερο τμήμα του οισοφάγου υπάρχει ένας μικρός μυώδης δακτύλιος, ο οποίος ονομάζεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας και ενεργεί ως μία μονόδρομη βαλβίδα που επιτρέπει στην τροφή να περνά μέσα στο στομάχι. Φυσιολογικά, ο σφιγκτήρας κλείνει αμέσως μετά την κατάποση, για να αποτρέψει την παλινδρόμηση των υγρών του στομαχιού, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα οξέων.

Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση εμφανίζεται όταν ο σφιγκτήρας δεν λειτουργεί σωστά και επιτρέπει στα οξέα να κυλήσουν προς τα πίσω και να “κάψουν” το κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, προκαλώντας “καούρες” και -σε βάθος χρόνου – σοβαρές βλάβες.

Κύρια συμπτώματά της αποτελούν οι καούρες και οι αναγωγές υγρών και φαγητών. Πέραν όμως από αυτά, μεγάλο μέρος των ασθενών παρουσιάζουν και εξωγαστρικά συμπτώματα.

Αναιμία

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η έλλειψη σιδήρου είναι η κυριότερη διατροφική διαταραχή στον κόσμο η οποία προκαλεί αναιμία.

Πολλοί από εμάς έχουμε ακούσει για την αναιμία, λίγοι όμως γνωρίζουμε ότι αυτή η πάθηση, εάν παραμείνει αθεράπευτη, μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας και σε ακραίες περιπτώσεις ακόμη και να οδηγήσει σε θάνατο.

Η αναιμία είναι παθολογική κατάσταση του οργανισμού, κατά την οποία κυκλοφορεί μικρότερος από το φυσιολογικό αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα. Συμπτώματα της αναιμίας αποτελούν η ωχρότητα του δέρματος και των επιπεφυκότων του ματιού, αν και η ωχρότητα δε σημαίνει υποχρεωτικά και ύπαρξη αναιμίας. Στα συμπτώματα του ασθενούς με αναιμία συμπεριλαμβάνονται επίσης ταχυκαρδία, αίσθημα κόπωσης, δύσπνοια στην κόπωση, φύσημα, ζάλη, εμβοές στα αυτιά, κεφαλαλγία. Τα συμπτώματα, ωστόσο, του αναιμικού αρρώστου εξαρτώνται όχι μόνο από τη βαρύτητα της κατάστασης αλλά και από την ταχύτητα εγκατάστασης της αναιμίας και το υποκείμενο νόσημα.

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και αναιμία

Η ΓΟΠ και η αναιμία αποτελούν δύο πολύ διαφορετικές καταστάσεις. Παρόλα αυτά,  υπάρχουν ορισμένες πολύ σημαντικές διασυνδέσεις μεταξύ τους.

Έρευνες έχουν δείξει, ότι  η ΓΟΠ μπορεί αρκετά συχνά να προκαλέσει οισοφαγίτιδα, η οποία είναι φλεγμονή του οισοφάγου. Μερικά άτομα με οισοφαγίτιδα μπορεί στη συνέχεια να παρουσιάσουν γαστρεντερική αιμορραγία. Η απώλεια αυτή του αίματος μπορεί να προκαλέσει αναιμία και παράλληλα να οδηγήσει σε άλλες βλάβες της ανθρώπινης  υγείας. Η διαφραγματοκήλη, δηλαδή η πάθηση κατά την οποία τμήμα του στομάχου προβάλλεται μέσω του διαφράγματος, έχει πολλές φορές ενοχοποιηθεί για την εμφάνιση οισοφαγίτιδας, όπως επίσης έχει συσχετισθεί για την εμφάνιση αναιμίας [1].

Επιπλέον, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα, τα οποία αναφέρουν ότι η μακροχρόνια χρήση φαρμακευτικής αγωγής για την παλινδρόμηση, όπως είναι οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) μπορεί να οδηγήσουν σε σιδηροπενική αναιμία. Τα ευρήματα αυτά υποστηρίζονται και από πλήθος μελετών και ιατρικών cases.

Ιατρικό case ασθενούς μας

Γυναίκα ασθενής 47 ετών προσήλθε στο ιατρείο μας στην Αργολίδα με έντονα συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Η παλινδρόμηση εκδηλωνόταν με καύσο, ερυγές και αναγωγές υγρών και φαγητών. Η ασθενής εμφάνιζε συμπτώματα σε καθημερινή βάση. Η Γαστροσκόπηση της ασθενούς επιβεβαίωνε την κλινική εικόνα της αποκαλύπτοντας “Διαταραχή της μορφολογίας της οδοντωτής γραμμής, φλωγοειδή νησίδα μεγέθους 0,8 εκ., οισοφάγο Barrett(μεταπλασία) και κυστικούς πολύποδες”.

Για την θεραπεία των συμπτωμάτων, η ασθενής λάμβανε για 6 χρόνια φαρμακευτική αγωγή με ομεπραζόλες, χωρίς όμως να εμφανίζει βελτίωση. Κατά την περίοδο αυτή οι αιματολογικές εξετάσεις της παρουσίαζαν εικόνα σιδηροπενίας η οποία είχε οδηγήσει 4 φορές σε αναγκαστική εισαγωγή σε νοσοκομείο προκειμένου να γίνει φόρτιση σιδήρου.

Η ασθενής υποβλήθηκε στις 19/9/2020 σε αντιπαλινδρομική επέμβαση ώστε να θεραπευθεί από τη ΓΟΠ. Σήμερα, έχει θεραπευθεί πλήρως από όλα τα συμπτώματα της ΓΟΠ. Η ποιότητα ζωής της έχει βελτιωθεί εξαιρετικά, καθώς πλέον δεν υποφέρει από καούρες και αναγωγές. Τα επίπεδα σιδήρου της είναι πλέον φυσιολογικά.

Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη γαστροσκόπηση του ανώτερου γαστρεντερικού συστήματος της ασθενούς τον Μάιο του 2022, ο γαστρεντερικός σωλήνας δεν παρουσιάζει πλέον ευρήματα.

Αναφορές

1. Constance E Ruhl, James E Everhart,Relationship of iron-deficiency anemia with esophagitis and hiatal hernia: hospital findings from a prospective, population-based study,The American Journal of Gastroenterology,Volume 96, Issue 2,2001,Pages 322-326,ISSN 0002-9270,https://doi.org/10.1016/S0002-9270(00)02306-6.
2. Fleischner FG. HIATAL HERNIA COMPLEX: HIATAL HERNIA, PEPTIC ESOPHAGITIS, MALLORY-WEISS SYNDROME, HEMORRHAGE AND ANEMIA, AND MARGINAL ESOPHAGOGASTRIC ULCER. JAMA. 1956;162(3):183–191. doi:10.1001/jama.1956.02970200031007
3. Sarzynski, E., Puttarajappa, C., Xie, Y. et al. Association Between Proton Pump Inhibitor Use and Anemia: A Retrospective Cohort Study. Dig Dis Sci 56, 2349–2353 (2011). https://doi.org/10.1007/s10620-011-1589-y
4. David N. Dado, Erin B. Loesch, Sudha P. Jaganathan,A Case of Severe Iron Deficiency Anemia Associated with Long-Term Proton Pump Inhibitor Use,Current Therapeutic Research,Volume 84,2017,Pages 1-3,ISSN 0011-393X,https://doi.org/10.1016/j.curtheres.2017.01.003.