Γαστρο-Εντερικό Botox: Είναι αποτελεσματικό στην απώλεια λίπους;
Έρευνα σε δείγμα ασθενών μας
Βασίλειος Γκιούρδας, Χειρουργός Πεπτικού, Λευκός Σταυρός AthensClinic
Βλαδίμηρος Γκρούσμαν, Ενδοσκόπος-Γενικός Χειρουργός, Therapis General Clinic
Γεώργιος Ανθόπουλος, Αναισθησιολόγος-Εντατικολόγος, 251 ΓΝΑ
Σπυρίδων Βασιλείου, Γαστρεντερολόγος-Ηπατολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Παναγιώτης Μυζήθρας, Αναισθησιολόγος, Βιοκλινική Θεσσαλονίκης
Χριστίνα Γιγουρτσή, Αναισθησιολόγος, Ασκληπιείον Ηράκλειο Κρήτης
Εισαγωγή
Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας αυξάνεται ραγδαία όχι μόνο στον δυτικό κόσμο αλλά και παγκοσμίως, όπως επισημαίνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Η συσσώρευση ενδοσπλαχνικού λίπους φαίνεται ότι αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης πολλών παθήσεων και χρόνιων νοσημάτων, ενώ σύγχρονες έρευνες συνδέουν την παχυσαρκία με 13 διαφορετικές μορφές καρκίνου1.
Στο πλαίσιο αυτό, το Γαστρο-Εντερικό Botox είναι μία μη επεμβατική τεχνική για άτομα υπέρβαρα και με παχυσαρκία τύπου α’ και β’. Αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για να μειώσουμε τις συνέπειες της παχυσαρκίας, ακόμα και να προετοιμάσουμε τους ασθενείς για μία βαριατρική επέμβαση.
Στην έρευνα που πραγματοποιήσαμε σε δείγμα ασθενών μας που υποβλήθηκαν σε Γαστρο-Εντερικό Botox, αποφασίσαμε να μελετήσουμε την επίδραση του αποκλειστικά στην απώλεια λιπώδους μάζας (κιλών λίπους). Η απώλεια κιλών βάρους υπολείπεται εγκυρότητας για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Botox – ακόμα και των βαριατρικών επεμβάσεων – για δύο βασικούς λόγους. Αφ’ενός διότι αποτελεί μια μέτρηση που επηρεάζεται από την κατακράτηση υγρών, -η οποία φεύγει 15-30 ημέρες μετά την απώλεια λίπους- και αφ’ετέρου η μείωση βάρους που επιτυγχάνεται ενδεχομένως να είναι ψευδώς θετική και να οφείλεται απλά στην αφυδάτωση (π.χ. απώλεια υγρών λόγω διουρητικών φαρμάκων). Σε αμφότερες των περιπτώσεων οδηγούμαστε σε πλασματικά συμπεράσματα.
Σκοπός
Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η αξιολόγηση της επίδραση του Γαστρο-Εντερικού Botox (ενδοσκοπική έγχυση Βοτουλινικής Τοξίνης Α) στην απώλεια λιπώδους μάζας σε διάστημα 3 μηνών μετά την εφαρμογή του. Επιπλέον, διερευνήθηκε το αν υπάρχει διαφοροποίηση στη μέση απώλεια λιπώδους μάζας τον 1ο και τον 3ο μετεγχειρητικό μήνα, ανάλογα με το ΔΜΣ, την ηλικία και τα επίπεδα της προεγχειρητικής ινσουλίνης.
Μέθοδος
Το δείγμα της έρευνας αντλήθηκε από βάση δεδομένων ασθενών μας που υποβλήθηκαν σε Γαστρο-Εντερικό Botox κατά το διάστημα Oκτωβρίου 2020 – Ιουνίου 2023 και παρακολουθούνταν στα ιατρεία σε τακτική μηνιαία βάση. Κριτήριο εισαγωγής στην έρευνα ήταν η διαθεσιμότητα των μετρήσεων απώλειας λιπώδους μάζας τόσο στον 1ο όσο και στον 3ο μετεγχειρητικό μήνα.
Τα δεδομένα αξιολογήθηκαν τόσο με παραμετρικές όσο και με μη παραμετρικές αναλύσεις προκειμένου να αποφευχθούν ζητήματα γενικευσιμότητας των αποτελεσμάτων λόγω μη κανονικής κατανομής. Κάθε παραμετρικός έλεγχος που παρουσιάζεται βρίσκεται σε συμφωνία με τον αντίστοιχο μη παραμετρικό. Η απώλεια λιπώδους μάζας αξιολογήθηκε με t-test εξαρτημένων δειγμάτων και έλεγχο Wilcoxon. Για τη σχέση μεταξύ ΔΜΣ και μέσης απώλειας λίπους εφαρμόστηκε ανάλυση διακύμανσης (Anova) και έλεγχος Kruskall-Wallis. Ο ρόλος της απώλειας λίπους τον πρώτο μήνα και της ηλικίας, στην απώλεια λίπους στον 3ο μήνα, εκτιμήθηκε με μοντέλο πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης. Για την επίδραση της Ινσουλίνης στην απώλεια λίπους στον 1ο μήνα χρησιμοποιήθηκαν οι δείκτες συσχέτισης Pearsons’ r και spearmansrho.
Ιατρική Εφαρμογή
Εφαρμογή 300 IUBotox στο θόλο, σώμα άντρο αλλά και στον πυλωρό. Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε ενδοσκοπικά, σε χειρουργική αίθουσα και υπό Γενική Αναισθησία.
Αποτελέσματα
Στην έρευνα συμπεριλήφθηκαν και αναλύθηκαν τα δεδομένα 34 ασθενών (άνδρες n=3 και γυναίκες n=31με μέσο ΔΜΣ32,86 ± 4,86), που πληρούσαν το κριτήριο εισαγωγής. Στον Πίνακα 1 παρουσιάζονται οι μετρήσεις των συμμετεχόντων.
Η μέση απώλεια λιπώδους μάζας που καταγράφηκε κατά τον 1ο μετεγχειρητικό μήνα ήταν 4,49± 3,43kg με 95% CI [3,29 , 5,68]και ήταν στατιστικά σημαντική, t(33)=7,62 , p< .001. Στον 3ο μετεγχειρητικό μήνα η μέση απώλεια λιπώδους μάζας που επετεύχθη ήταν ακόμα μεγαλύτερη και έφτασε τα 7,76 kg ± 4,49kg με 95% CI [6,20 , 9,33] και ήταν επίσης στατιστικά σημαντική , t(33)=10,07 , p< .001.
Σημείωση: τα δεδομένα αποτυπωμένα ως Μ (μέση τιμή) σε kg.
Η μέση απώλεια λίπους δεν φάνηκε να σχετίζεται με τον ΔΜΣ ούτε στον 1ο μήνα F(3,30)=1,23 , p= .317, ούτε στον 3ο μήνα F(3,30)=1,30 , p= .293. Ωστόσο, οι ασθενείς με παχυσαρκία α’ βαθμού και β’ βαθμού φάνηκε ότι έχασαν περισσότερα kg σωματικού λίπους σε σχέση με τις άλλες δύο ομάδες (υπέρβαροι και άτομα με παχυσαρκία γ’ βαθμού), όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. Το εύρημα αυτό αν και δεν ήταν στατιστικά σημαντικό χρήζει μεγαλύτερης έρευνας μελλοντικά, αξιοποιώντας δεδομένα από ένα μεγαλύτερο δείγμα, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος στατιστικού σφάλματος τύπου ΙΙ.
Για την επίδραση της ινσουλίνης στην απώλεια λίπους κατά τον 1ο μήνα υπήρχαν μετρήσεις σε 21 από τους 34 συμμετέχοντες, ωστόσο δεν φάνηκε να υπάρχει κάποια συσχέτιση r(19)=0,12 , p= .613.
Αξιολόγηση των άκρων
Μια πιο ενδελεχής αξιολόγηση της απώλειας λίπους που σημειώθηκε κατά τον τρίτο μήνα αποκάλυψε περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι υπερέβησαν κατά πολύ τον προσδοκώμενο στόχο. Κάποιοι από αυτούς έχασαν περίπου 13kg λίπους, ενώ ορισμένοι πέτυχαν το αξιοσημείωτο αποτέλεσμα της απώλειας μέχρι και 18kg λίπους.
Αξιολογώντας ποιοτικά τα χαρακτηριστικά των περιπτώσεων αυτών, παρατηρήσαμε ότι στη συντριπτική πλειοψηφία πρόκειται για άτομα που τηρούσαν με μεγάλη συνέπεια τη μετεγχειρητική παρακολούθηση και τις δοθείσες οδηγίες, παράγοντες οι οποίοι φαίνεται να συνδέονται άμεσα με την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος.
Στον αντίποδα, υπήρξαν και ορισμένες περιπτώσεις ατόμων, οι οποίοι, σε ορίζοντα τριμήνου, δε φάνηκε να ωφελήθηκαν ιδιαίτερα από το Γαστρο-Εντερικό Botox. Τα άτομα αυτά σημείωσαν μικρή απώλεια λίπους (2-3 kg). Στην προσπάθειά μας να διερευνήσουμε τους παράγοντες που ενδεχομένως συνδέονται με τα πτωχά αυτά αποτελέσματα, διαπιστώσαμε πως πρόκειται για περιπτώσεις στις οποίες δεν τηρήθηκαν οι μετεγχειρητικές οδηγίες και υπήρξε ασυνέπεια στην μετεγχειρητική παρακολούθηση.
Επιπλοκές
Όπως καταδεικνύεται από τη βιβλιογραφία2-6, η μέθοδος του Γαστρικού Botox είναι μια προπάντων ασφαλής, ελάχιστα επεμβατική και αποτελεσματική διαδικασία, ικανή να περιορίσει την όρεξη και να συμβάλλει στην απώλεια βάρους, σε άτομα που έχουν πρώτου βαθμού παχυσαρκία.
Οι ασθενείς του δείγματος της έρευνας μας δήλωσαν απουσία παρενεργειών μετά τη διαδικασία. Στις περιπτώσεις που εμφανίζονται μικροενοχλήσεις, πρόκειται συνήθως για αίσθημα ναυτίας και αναγωγές, που όμως αποδράμουν πολύ σύντομα. Η διαπίστωση αυτή συμπνέει με σχετική έρευνα7 στην οποία φάνηκε ότι σε διάστημα παρακολούθησης 6 μηνών μετά τη εφαρμογή του Botox, ήπιες ενοχλήσεις (ναυτία, έμετοι και κοιλιακό άλγος) εμφανίστηκαν σε ένα μικρό ποσοστό (στο 9% των συμμετεχόντων) και υφέθηκαν σε λιγότερο από μία μέρα.
Αξίζει ωστόσο να επισημανθεί, ότι πέραν της προαναφερθείσας έρευνας, έχει συμβεί γαστρορραγία σε Γαστρο-Εντερικό Botox μετά από παρελθοντική βαριατρική επέμβαση. Η επιπλοκή ανέκυψε λόγω μη ρυθμισμένης αγωγής για υπερτασική νόσο και αντιμετωπίστηκε συντηρητικά χωρίς μετάγγιση αίματος & χειρουργείο.
Συμπληρωματική Φαρμακευτική αγωγή
Αξίζει να σημειωθεί ότι κανείς εκ των 34 συμμετεχόντων δεν έλαβε κάποιο συμπληρωματικό ενέσιμο σκεύασμα (Σεμαγλουτίδη, Ντουλαγλουτίδη). Σε κάποιες περιπτώσεις συστάθηκε μόνο η λήψη Μετμορφίνης.
Κόστος
Ο παράγοντας του κόστους εφαρμογής Γαστρο-Εντερικού Botox αξιολογήθηκε ως μία σημαντική παράμετρος, σε συνάρτηση με τη συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή. Η εφαρμογή του Γαστρο-Εντερικού Botoxαποκλειστικά με συμπληρωματική λήψη μετφορμίνης για 4-6 μήνες, αποτελεί την οικονομικότερη λύση (CostEffective), αυξάνοντας το αρχικό κόστος μόνο κατά 10-20€ συνολικά.
Αντιθέτως, όπου εφαρμόζεται συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή με ενέσιμα, όπως Σεμαγλουτίδη, Ντουλαγλουτίδη, για διάστημα 4-6 μήνες, αφ’ενός εκτοξεύεται το συνολικό κόστος 2-3 φορές παραπάνω (Σεμαγλουτίδη 100€ / έκαστη &Ντουλαγλουτίδη 55€ / έκαστη), αφ’ετέρου εντείνονται οι ήδη υπάρχουσες ανισορροπίες στη φαρμακευτική αγορά, καθως αυξάνονται οι ελλείψεις φαρμάκων που παραδοσιακά χρησιμοποιούνται για άλλα νοσήματα, όπως ο ΣΔ.
Συμπεράσματα
Το Γαστρο-Εντερικό Botox αποτελεί μια αποτελεσματική μέθοδο απώλειας λίπους. Η απώλεια λιπώδους μάζας φαίνεται να προσεγγίζει κατά μέσο όρο τα 6-9 kg τον 3ο μήνα και δεν επηρεάζεται από την ηλικία του ατόμου ή από την κατηγορία ΔΜΣ στην οποία ανήκει.
Προβλέπουμε ότι για κάθε 1 κιλό απώλειας λίπους που χάνει ο ασθενής τον 1ο μετεγχειρητικό μήνα, αναμένεται να χάσει επιπλέον από 0,40 – 1,24 κιλά τον 3ο μήνα.
Πρόκειται για μία ασφαλή παρέμβαση απώλειας ενδοσπλαχνικού λίπους, χωρίς σοβαρές επιπλοκές, όταν πραγματοποιείται από ομάδα έμπειρη στο πεπτικό σύστημα και σε περιβάλλον χειρουργείου, υπό ολική αναισθησία.
Η μετεγχειρητική παρακολούθηση είναι παράγοντας μείζονος σημασίας για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος, όπως φάνηκε και από τις περιπτώσεις των συμμετεχόντων, οι οποίοι δεν προσέγγισαν τον αναμενόμενο στόχο. Εκτιμούμε ότι το τμήμα μετεγχειρητικής παρακολούθησης το οποίο βρίσκεται σε τακτική επικοινωνία με τους ασθενείς (3 φορές την εβδομάδα για τον 1ο μήνα), αποτελεί βασικό συστατικό της επιτυχίας σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, καθώς παρεμβαίνει έγκαιρα, λύνοντας απορίες και παρέχοντας κατάλληλες διατροφικές και φαρμακευτικές κατευθύνσεις που προάγουν το ευ ζην.
Βιβλιογραφία
- 1. Lauby-Secretan B, Scoccianti C, Loomis D, Grosse Y, Bianchini F, Straif K. Body fat- ness and cancer—viewpoint of the IARC Working Group. N Engl J Med 2016;375: 794–
- 2. Kaya B, EsenBulut N, Fersahoglu M. Is intragastric botulinum toxin A injection effective in obesity treatment? Surg Res Pract [Internet]. 2020;2020:2419491. Available from: http://dx.doi.org/10.1155/2020/2419491
- 3. Hsu P-K, Wu C-L, Yang Y-H, Wei JC-C. Effect of intragastric botulinum type A injection combined with a low-calorie high-protein diet in adults with overweight or obesity. J Clin Med [Internet]. 2022;11(12). Available from: http://dx.doi.org/10.3390/jcm11123325
- 4. Gui D, Mingrone G, Valenza V, Spada PL, Mutignani M, Runfola M, et al. Effect of botulinum toxin antral injection on gastric emptying and weight reduction in obese patients: a pilot study. Aliment PharmacolTher [Internet]. 2006;23(5):675–80. Available from: http://dx.doi.org/10.1111/j.1365-2036.2006.02773.x
- 5. Mittermair R, Keller C, Geibel J. Intragastric injection of botulinum toxin A for the treatment of obesity. Obes Surg [Internet]. 2007;17(6):732–6. Available from: http://dx.doi.org/10.1007/s11695-007-9135-x
- 6. de Moura EGH, Ribeiro IB, Frazão MSV, MestieriLHM, de Moura DTH, Dal BóCMR, et al. EUS-guided intragastric injection of botulinum toxin A in the preoperative treatment of super-obese patients: A randomized clinical trial. Obes Surg [Internet]. 2019;29(1):32–9. Available from: http://dx.doi.org/10.1007/s11695-018-3470-y
- 7. Tayyem R, Qandeel H, Al-Balas H, Tayyem F, Fataftah J, Al-Balas M. Comparison of safety and efficacy of intragastric botulinum toxin-A versus gastric balloon. Saudi Journal of Gastroenterology. 2022;0(0):0. J Clin Med [Internet]. 2022;11(12). Available from: http://dx.doi.org/10.3390/jcm11123325
Ασθενείς με οισοφάγο Barrett: Αυξημένος κίνδυνος για να.
Ο SARS-CoV-2 έχει εισβάλει βίαια στην καθημερινότητά μας. Ακόμη και σήμερα, σχεδόν ένα χρόνο μετά τον εντοπισμό του πρώτου κρούσματος στη χώρα.
Έλλειψη σεληνίου μετά από βαριατρικές επεμβάσεις
Τι είναι το σελήνιο; Το σελήνιο Se είναι ένα από τα πλέον απαραίτητα ιχνοστοιχεία του οργανισμού με πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας. Είναι απαραίτητο για τη δράση του.
Ατελέσφορη κινητικότητα οισοφάγου σε ασθενείς με ΓΟΠΝ δεν.
Από το 1995 έχει παρατηρηθεί μια παγκόσμια αύξηση στις περιπτώσεις γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠΝ), με μια ταυτόχρονη μείωση του πλήθους των αντιπαλινδρομικών επεμβάσεων.
Πιθανότητες εγκυμοσύνης μετά από Βαριατρικές επεμβάσεις
Ημέρες Βαριατρικής Η παχυσαρκία ασκεί επιβλαβείς επιδράσεις σε διάφορες ανθρώπινες βιολογικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης και της αναπαραγωγικής λειτουργίας. (περισσότερα…)
