Καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού.

Το καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού είναι ένα σπάνιο αλλά συνεχώς αυξανόμενο είδος καρκίνου. Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα τα περιστατικά αυξάνονται τις τελευταίες 2 δεκαετίες κατά 2,2% τον χρόνο για τους άνδρες και 2,3% τον χρόνο για τις γυναίκες.  Ένας παράγοντας που φαίνεται ότι επηρεάζει την πιθανότητα εμφάνισης καρκινώματος του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού είναι η ηλικία.

Διάγνωση

Πολλές φορές η διάγνωση του καρκινώματος του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού γίνεται καθυστερημένα λόγω λάθος διάγνωσης για αιμορροΐδες, οι άλλων καλοηθών πρωκτικών παθήσεων. Άλλοι παράγοντες όπως η ντροπή και η άρνηση μπορεί επίσης να καθυστερήσουν τη διάγνωση, έως ότου φτάσει σε προχωρημένο στάδιο. Στην καθυστέρηση αυτή έρχεται να προστεθεί το γεγονός ότι περίπου το 20% των ασθενών με καρκίνο του πρωκτού είναι ασυμπτωματικοί.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που εμφανίζουν ασθενείς με καρκίνο του πρωκτού είναι:

• Πόνος στο ορθό (61% των ασθενών)
• Αιμορραγία από το ορθό (59% των ασθενών)
• Αίσθημα ξένου σώματος (30% των ασθενών)
• Παράπονα για αιμορροΐδες (28% των ασθενών)
• Απώλεια βάρους (26% των ασθενών)
• Αλλαγή στο διαμέτρημα των κοπράνων (17% των ασθενών)
• Δυσκοιλιότητα (17% των ασθενών)
• Ακράτεια κοπράνων (11% των ασθενών)
• Κνησμός στην περιοχή
• Βουβωνική λεμφαδενοπάθεια

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του πρωκτού

• Σεξουαλικές πρακτικές (πρωκτικό σεξ)
• Ιός HPV
• Δυσπλασία ή καρκίνος του τράχηλου της μήτρας
• Υψηλού βαθμού δυσπλασία του πρωκτού
• Κάπνισμα
• Χρόνια ανοσοκαταστολή

Σύμφωνα με τα στατιστικά η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πρωκτού σε ασθενείς με  HPV είναι 42 φορές μεγαλύτερη από το γενικό πληθυσμό, καθώς και η μακροχρόνια ανοσοκαταστολή μετά από μεταμόσχευση οργάνου φαίνεται ότι δεκαπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πρωκτού. Τέλος το κάπνισμα μπορεί έως και να πενταπλασιάσει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου, κάτι που φαίνεται να επηρεάζεται και από τα χρόνια που καπνίζει ο ασθενής.

Σταδιοποίηση του καρκινώματος του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού:

Για τη σωστή εκτίμηση των όγκων καθώς και των τοπικών και μακρινών μεταστάσεων πρέπει να γίνει αξονική τομογραφία στήθους, κοιλιάς και λεκάνης. Επιπλέον μπορεί να χρειαστεί αξονική τομογραφία του εγκεφάλου εφόσον υπάρχουν κλινικές ενδείξεις, καθώς το καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού μπορεί να δημιουργήσει μεταστάσεις στον εγκέφαλο. Μαγνητική τομογραφία της λεκάνης γίνεται συχνά για να κατηγοριοποιηθεί ο αρχικός όγκος καθώς επίσης μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί ενδοσονογραφία πρωκτού ώστε να εντοπισθούν πιθανοί μικροί επιφανειακοί όγκοι.

Αντιμετώπιση καρκινώματος πλακώδους επιθηλίου του πρωκτού

Ο καρκίνος του πρωκτού εμφανίζεται 5 φορές πιο συχνά από τον καρκίνο της περιπρωκτικής περιοχής.

Βάση στατιστικών λιγότεροι από το 20% των ασθενών εμφανίζουν μακρινές μεταστάσεις, και πάνω από το 90% τοπικές. Από αυτές το 10% των ασθενών εμφανίζει όγκους Τ1, το 50% εμφανίζει όγκους Τ2, το 30% όγκους Τ3 και το 10% όγκους Τ4. Όσο πιο προχωρημένο είναι το στάδιο του όγκου, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος μακρινών μεταστάσεων και μετάστασης στους λεμφαδένες. Ασθενείς με όγκους Τ1 έχουν 0% έως 5% κίνδυνο να έχουν θετικούς λεμφαδένες, όγκοι Τ2 8,5%, όγκοι Τ3 18% έως 28% και όγκοι Τ4 27% έως 35%.

Οι ποιο συχνές μακρινές μεταστάσεις είναι στο συκώτι, στους πνεύμονες και στα κόκαλα.

Μη χειρουργική αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση βασίζεται στο πρωτόκολλο Ακτινοθεραπείας και Χημειοθεραπείας Nigro.

Πρωτόκολλο Nigro

Τροποποιημένο πρωτόκολλο Nigro

Η πλειοψηφία των ασθενών έχει πλήρη κλινική ανταπόκριση μέσα σε 6 με 8 εβδομάδες από το πέρας της θεραπείας.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, ή ο όγκος είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο ή επανεμφανίζεται το καρκίνωμα, τότε θα πρέπει να προβούν σε επέμβαση. Περίπου το 30% των ασθενών με καρκίνο πρωκτού θα χρειαστεί να χειρουργηθούν.

Η επέμβαση έχει αποτελεσματικότητα 30% με 60% την πρώτη πενταετία. Τα αποτελέσματα είναι χειρότερα σε ασθενείς όπου έχει γίνει μετάσταση στους λεμφαδένες ή που λαμβάνουν λιγότερα από 55 Gy κατά τη ακτινοθεραπεία. Επιπλέον η επέμβαση έχει μεγάλο ποσοστό μετεγχειρητικών επιπλοκών 72%. Η επέμβαση θα πρέπει να γίνεται μόνο στην περίπτωση που θα επιτευχθεί R0 εκτομή.

Πηγή: National Center for Biotechnology Information NCΒΙ