Τυχαίος εντοπισμός στρωματικών όγκων γαστρεντερικού συστήματος (GIST) κατά τη διάρκεια επέμβασης Sleeve

By IFSO – International Federation for the Surgery of Obesity & Metabolic Disorders

Τι είναι οι στρωματικοί όγκοι

Οι στρωματικοί όγκοι (GIST) είναι μεσεγχυματογενείς όγκοι οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το 0,2% όλων των νεοπλασμάτων και το 80% των σαρκωμάτων του γαστρεντερικού συστήματος. Εμφανίζονται συνήθως, σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και σπάνια πριν από τα 40 χρόνια. Στον ελληνικό πληθυσμό εντοπίζονται περίπου 140 τέτοιες περιπτώσεις κάθε χρόνο[1].

Οι όγκοι GIST είναι συνήθως ασυμπτωματικοί όγκοι που εντοπίζονται τυχαία κατά τον ενδοσκοπικό ή λαπαροσκοπικό έλεγχο, και αναπτύσσονται σε όλο το μήκος του γαστρεντερικού σωλήνα. Το 50% των GIST εντοπίζονται στο στόμαχο, το 25% στο λεπτό έντερο, το 10% στο παχύ έντερο και το υπόλοιπο 15% σε σημεία όπως το ορθό, τον οισοφάγο και το μεσεντέριο[2].

Λαπαροσκοπική γαστρεκτομή Sleeve

Η λαπαροσκοπική κάθετη γαστρεκτομή Sleeve αποτελεί το gold standard των βαριατρικών και μεταβολικών επεμβάσεων. Σύμφωνα με τον παγκόσμιο Απολογισμό 2018 της IFSO (International Federation for the Surgeryof Obesity & Metabolic Disorders), με δεδομένα από 51 χώρες, σε 5 ηπείρους, επί συνόλου 394.431 βαριατρικών επεμβάσεων, την περίοδο 2009-2018, οι 128.417 ήταν Sleeve (ποσοστό 33%).

Πρόκειται για μία περιοριστική επέμβαση παχυσαρκίας. Με τη βοήθεια λαπαροσκοπικών εργαλείων απομακρύνεται το 80% του στομάχου, που αποτελεί και το ξεχειλωμένο μέρος του,  ενώ το τμήμα του στομάχου που απομένει έχει χωρητικότητα 150 – 300ml. Αυτό επιτυγχάνεται με την αφαίρεση ενός τμήματος του στομάχου, του μείζονος τόξου,  μετατρέποντας  έτσι το στομάχι σε έναν λεπτό σωλήνα σαν «μανίκι» (sleeve). Με την επέμβαση δεν διαταράσσεται η φυσιολογική δίοδος της τροφής και δεν δημιουργείται δυσαπορρόφηση θρεπτικών στοιχείων.

Έρευνα

Όλο και περισσότερο, οι βαριατρικοί χειρουργοί εντοπίζουν τυχαία νεοπλάσματα στο αποκομμένο τμήμα του στομάχου κατά την διενέργεια βαριατρικών επεμβάσεων Sleeve. Πρόσφατα συστάθηκε έρευνα με στόχο να εξετάσει την ύπαρξη ή μη συσχέτιση της εμφάνισης τέτοιων όγκων με την παχυσαρκία.

Στην έρευνα συμμετείχαν 305 παχύσαρκοι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε λαπαροσκοπική βαριατρική επέμβαση Sleeve. Όλα τα τμήματα του στομάχου που αφαιρέθηκαν απεστάλησαν για παθολογική ανάλυση.

Από την ανάλυση εντοπίσθηκαν ευρήματα όγκων GISTσε 6 δείγματα (1,97%) στα οποία και διενεργήθηκε εκτενής ανάλυση. Όλοι οι όγκοι που εντοπίσθηκαν μετρήθηκαν μεταξύ 1 και 7 χιλιοστά και ήταν low grade με αρνητικά όρια εκτομής.

Ο μέσος ΔΜΣ των ασθενών ήταν 46,38± 3.94 kg/m2 με εύρος: 41,61–51,77. Η μέση ηλικία κατά τη στιγμή της επέμβασης ήταν 55,33 ± 12,9 έτη με εύρος: 37-73 έτη. Όλες οι περιπτώσεις ήταν ασυμπτωματικές και δεν έδειξαν στοιχεία μεταστατικής νόσου [3].

Συμπέρασμα

Η ριζική χειρουργική εκτομή αυτών των όγκων με επαρκή περιθώρια , χωρίς νόσο,  που πραγματοποιείται σε κακοήθεια low grade, αποτελεί την ογκολογική θεραπεία, ειδικά όταν υπάρχει άθικτη ψευδοκάψουλα.

Σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα το ποσοστό εμφάνισης GIST κατά τυχαία επέμβαση Sleeve είναι 1,96%. Χρειάζονται όπως φαίνεται περισσότερα ερευνητικά δεδομένα, τα οποία θα βοηθήσουν να εξακριβωθεί σε τι βαθμό η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση και ανάπτυξη όγκων GIST.

Αναφορές

1. Πανελλαδική Μελέτη Στρωματικών Όγκων Γαστρεντερικού από την Ομάδα Πεπτικού της Ελληνικής ΠαθολογοανατομικήςΕταιρείας.Ανακοίνωση στο 12ο Μετεκπαιδευτικό Συνέδριο Κλινικής Ογκολογίας το 2004.
2. Emory et al. Am J Surg Pathol 1999; 23:82
3. Hallak, Y.O., Karajeh, O., Rivas, H. et al. Incidental Gastrointestinal Stromal Tumors (GIST) During Laparoscopic Sleeve Gastrectomy Procedures: aRetrospective Study. OBES SURG 32, 3–7 (2022). https://doi.org/10.1007/s11695-021-05770-7