Τι είναι το μεταβολικό σύνδρομο

Η κακή διατροφή – κυρίως με γλυκά και υδατάνθρακες – έχει ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι. Στην περίπτωση αυτή, η ινσουλίνη του παγκρέατος, που ρυθμίζει το βασικό μεταβολισμό, δε μπορεί να διηθήσει το ηπατικό κύτταρο και εκκρίνεται  ακόμα μεγαλύτερη ποσότητα προκειμένου να τα καταφέρει.

Η υψηλή ινσουλίνη και η λιπώδης διήθηση έχουν σοβαρές επιπτώσεις:

• Αστάθεια στο σάκχαρο, το οποίο προκαλεί συχνές υπογλυκαιμίες και διαρκή πείνα
• Αναστολή της λιπόλυσης, με αποτέλεσμα την αδυναμία απώλειας βάρους και την αύξηση του βάρους κατά 15% ανά πενταετία
• Καταστροφή των μικρών και μεγάλων αγγείων και κίνδυνο για εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιοπάθειες

Έτσι προκαλείται το Μεταβολικό Σύνδρομο ή αντίσταση στην ινσουλίνη ή υπερινσουλινισμός.

Σύμφωνα με τα διεθνή ιατρικά πρωτόκολλα για τη διάγνωση του μεταβολικού συνδρόμου, για να διαγνωστεί κάποιος με μεταβολικό σύνδρομο, θα πρέπει να εμφανίζει τουλάχιστον 3 από τα παρακάτω ή να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για κάποιο/α από αυτά:

• Περιφέρεια μέσης≥ 94cm για άνδρες και ≥ 80cm για γυναίκες
• Τριγλυκερίδια≥ 150 mg ή να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για τριγλυκερίδια
• ΗDL («καλή») χοληστερίνη<40 mg για άνδρες και <50 mg για γυναίκες ή να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για μείωση χοληστερίνης
• Aρτηριακή πίεση≥ 130/80 mm Hg ή να ακολουθεί αντι-υπερτασική αγωγή
• Σάκχαρο νηστείας≥ 100 mg ή να βρίσκεται σε φαρμακευτική αγωγή για υψηλό σάκχαρο. Διαταραχές στο μεταβολισμό γλυκόζης.

Η παχυσαρκία αποτελεί το σύμπτωμα του μεταβολικού συνδρόμου που μαίνεται τις δυτικές αναπτυγμένες χώρες.

Καρδιαγγειακή νόσος

Η καρδιαγγειακή νόσος (CVD) είναι μια νόσος που εμπλέκεται με την καρδιά ή τα αιμοφόρα αγγεία. Οι κοινές ασθένειες καρδιαγγειακής νόσου περιλαμβάνουν την ισχαιμική καρδιοπάθεια (IHD), το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, την υπερτασική καρδιοπάθεια, τη ρευματική καρδιοπάθεια (RHD), τα αορτικά ανευρύσματα, τη καρδιομυοπάθεια, την κολπική μαρμαρυγή, τη συγγενή καρδιοπάθεια, την ενδοκαρδίτιδα και τη περιφερική αρτηριακή νόσο (PAD), μεταξύ άλλων.

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις αναπτυσσόμενες χώρες τα τελευταία 15 χρόνια. Αναμένεται έως το 2030, οι θάνατοι λόγω καρδιαγγειακών νοσημάτων να ξεπερνούν τους 20.000.000 ετησίως.

Μερικοί από τους παράγοντες κινδύνου των καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι:

• Υπερλιπιδαιμία
• Παχυσαρκία
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Κάπνισμα
• Έλλειψη φυσικής δραστηριότητας
• Κακή διατροφή
• Κατανάλωση οινοπνεύματος
• Το ψυχοκοινωνικό άγχος

Συμπεραίνουμε ότι καρδιακή υγεία έχει σχέση με τον τρόπο ζωής και τις συνήθειες μας και πως η έγκαιρη διάγνωση είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της νόσου και την αποφυγή επιπλοκών.

Συσχέτιση Μεταβολικού συνδρόμου και καρδιαγγειακής νόσου

Σύμφωνα με έρευνες  άνθρωποι με μεταβολικό σύνδρομο αντιμετωπίζουν 50%-60% αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων (1). Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι το 34% του ενήλικου αμερικανικού πληθυσμού πάσχουν από μεταβολικό σύνδρομο  και οι αυξήσεις σχετικά με την επικράτηση του σχετίζονται με την ηλικία.(2)

Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα, άνδρες με μεταβολικό σύνδρομο έχουν διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό (3).

Μείωση κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου

Σύμφωνα με τα στοιχεία των ερευνών, το μεταβολικό σύνδρομο αυξάνει τους κινδύνους ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η μείωση του σωματικού βάρους σε συνδυασμό με αλλαγή του τρόπου ζωής (άσκηση, σωστή διατροφή, μείωση του καπνίσματος) συμβάλουν στην μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Η πρόληψη του μεταβολικού συνδρόμου συμβάλει στην πρόληψη του καρδιαγγειακού κινδύνου λόγω παχυσαρκίας.

Ο έλεγχος της λιπώδους διήθησης στο συκώτι και η μέτρηση κεφαλουριαίου άξονα ήπατος (με υπερηχογράφημα άνω κοιλίας) μπορεί να εντοπίσει έγκαιρα ένα αρχόμενο μεταβολικό σύνδρομο και να συνδράμει στην έγκαιρη αντιμετώπισή του.

Εφόσον εντοπιστεί λιπώδης διήθηση στο συκώτι, θα πρέπει άμεσα ο ασθενής να μειώσει το σωματικό του βάρους. Σε ασθενείς όμως με μεταβολικό σύνδρομο η διατροφή  από μόνη της δύσκολα  έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Η μεταβολική χειρουργική, με επεμβάσεις παχυσαρκίας όπως το sleeve, το By Pass και η γαστρική πτύχωση, έχουν αναγνωριστεί διεθνώς από την επιστημονική κοινότητα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και τη θεραπεία του μεταβολικού συνδρόμου. Παράλληλα, μη επεμβατικές τεχνικές όπως το γαστρο – εντερικό Μπότοξ, συμβάλουν στην αποτελεσματική απώλεια του σωματικού βάρους, όταν ο ασθενής είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο, και έχουν ως επακόλουθο την μείωση της λιπώδους διήθησης και τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Βιβλιογραφία:

1. (Qiao Q, Gao W, Zhang L, Nyamdorj R, Tuomilehto J. Metabolic syndrome and cardiovascular disease. Ann Clin Biochem. 2007 May;44(Pt 3):232-63. doi: 10.1258/000456307780480963. PMID: 17456293.)
2. Ford, Earl S. “Does Exercise Reduce Inflammation? Physical Activity and C-Reactive Protein among U.S. Adults.” Epidemiology, vol. 13, no. 5, 2002, pp. 561–568. JSTOR, www.jstor.org/stable/3703940. Accessed 15 May 2021.
3. https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/circulationaha.105.539528#:~:text=Conclusions%E2%80%94%20Metabolic%20syndrome%20is%20common,8%20years%20of%20follow%2Dup
4. Wilson PW, D’Agostino RB, Parise H, Sullivan L, Meigs JB. Metabolic syndrome as a precursor of cardiovascular disease and type 2 diabetes mellitus. Circulation. 2005 Nov 15;112(20):3066-72. doi: 10.1161/CIRCULATIONAHA.105.539528. Epub 2005 Nov 7. PMID: 16275870.