Το μεταβολικό σύνδρομο και η νεφρική νόσος

(By #IFSO – International Federation for the Surgery of Obesity & Metabolic Disorders)

Η παχυσαρκία αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα το οποίο έχει λάβει μέγεθος επιδημίας. Αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες νοσηροτήτων και θνησιμότητας, με σχεδόν έναν στους έξι ενήλικες να υποφέρουν από αυτή και σχεδόν 2.8 εκατομμύρια άτομα να πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας της παχυσαρκίας ή των επιπλοκών της. [1]

Καρδιαγγειακές παθήσεις, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2), δυσλιπιδαιμία, υπέρταση  και χρόνια νεφρική νόσος έχουν περιγραφεί ως συννοσηρότητες που σχετίζονται με την παχυσαρκία οι οποίες συμβάλουν στην εμφάνιση και επιδείνωση της νεφρικής νόσου [2].

Το 30 έως 40% όλων των διαβητικών αναπτύσσουν διαβητική νεφρική νόσο (νεφροπάθεια ) με τον χρόνο – μία από τις πιο σημαντικές μακροπρόθεσμες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη. Η πιο κοινή αιτία της νεφρικής νόσου είναι ο ανεπαρκής έλεγχος σακχάρου στο αίμα – και για διαβητικούς Τύπου 1, καθώς και για  τύπου 2 διαβητικούς.

Τα πρώτα σημάδια της νεφρικής βλάβης παρουσιάζονται σε μικρολευκωματινουρία (μικρά σωματίδια πρωτεΐνης στα ούρα). Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα,προκαλούν μια ασβεστοποίηση των μεγάλων νεφρικών αγγείων, καταστρέφοντας επίσης και τα μικρά αγγεία. Έτσι, το σώμα εκκρίνει περισσότερη πρωτεΐνη στα ούρα, η οποία μπορεί να προσδιοριστεί σε εξέταση ούρων.

Η παχυσαρκία έχει ενοχοποιηθεί ως ένας ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη και επιδείνωση της μικρολευκωματινουρίας καθώς και της εμφάνισης και επιδείνωσης της χρόνιας νεφρικής νόσου στα τελικά στάδια [3].

Πλέον εμφανίζονται ολοένα και περισσότερα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) μπορεί να μην είναι το ιδανικό μέτρο για την αξιολόγηση της νεφρικής νόσου [4]. Το μεταβολικό σύνδρομο έχει πρόσφατα αναγνωριστεί ως πιθανός παράγοντας κινδύνου για νεφρική νόσο στον πληθυσμό χωρίς διαβήτη [5].

Μεταβολικό σύνδρομο

Σύμφωνα με τα διεθνή ιατρικά πρωτόκολλα για να διαγνωστεί κάποιος με μεταβολικό σύνδρομο, θα πρέπει να εμφανίζει τουλάχιστον 3 από τα παρακάτω ή να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για κάποιο/α από αυτά:

• Περιφέρεια μέσης≥ 94cm για άνδρες και ≥ 80cm για γυναίκες
• Τριγλυκερίδια ≥ 150 mg ή να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για τριγλυκερίδια
• ΗDL («καλή») χοληστερίνη <40 mg για άνδρες και <50 mg για γυναίκες ή να είναι σε φαρμακευτική αγωγή για μείωση χοληστερίνης
• Aρτηριακή πίεση ≥ 130/80 mm Hg ή να ακολουθεί αντι-υπερτασική αγωγή
• Σάκχαρο νηστείας ≥ 100 mg ή να βρίσκεται σε φαρμακευτική αγωγή για υψηλό σάκχαρο. Διαταραχές στο μεταβολισμό γλυκόζης.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα εντοπίστηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ του μεταβολικού συνδρόμου, της ηλικίας, του αυξημένου ΔΜΣ και του αυξημένου ποσοστού λίπους στο σώμα με την εμφάνιση και επιδείνωση της χρόνιας νεφρικής νόσου [6]. Ο διαβήτης τύπου 2 και η υπέρταση συνεχίζουν και παραμένουν οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου!

Επομένως, συμπεραίνουμε ότι είναι υψίστης σημασίας οι ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο να παρακολουθούνται τακτικά, ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση και επιδείνωσητης νεφρικής νόσου. Ακόμα πιο σημαντική είναι η θεραπεία απο το μεταβολικό συνδρομο, με την απώλεια ενδοσπλαχνικου λίπους.

Αναφορές

1. Geneva: WHO. [accessed on November 28, 2012]. World Health Organization (WHO). 2012. World health statistics 2012.
2. Rutkowski P, Klassen A, Sebekova K, et al. Renal disease in obesity: the need for greater attention. J Ren Nutr. 2006;16(3):216–23.
3. Praga M, Morales E. Obesity, proteinuria and progression of renal failure. Curr Opin NephrolHypertens. 2006;15(5):481–6.
4. World Health Organisation. Obesity: preventing and managing the global epidemic. Report of a WHO consultation. World Health Organ Tech Rep Ser. 2000;894:i–xii. 1–253
5. Bonnet F, Marre M, Halimi JM, et al. Waist circumference and the metabolic syndrome predict the development of elevated albuminuria in non-diabetic subjects: the DESIR study. J Hypertens. 2006;24:1157–63.
6. Bagasrawala, S.I., Sheth, H., Shah, H. et al. Metabolic Syndrome Rather than Obesity Alone Is More Significant for Kidney Disease. OBES SURG 29, 3478–3483 (2019). https://doi.org/10.1007/s11695-019-04011-2