Το μέλλον του Λαπαροσκοπικού Ρυθμιζόμενου Γαστρικού Δακτυλίου.

Κατάλληλος για Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). 30≤ΔΜΣ≤40

Εισαγωγή

Ο ρυθμιζόμενος Γαστρικός Δακτύλιος (laparoscopic adjustable gastric band)  είναι ένας εμφυτεύσιμος ιμάντας κατασκευασμένος από απολύτως βιοσυμβατό υλικό (καθαρή ιατρική σιλικόνη) ο οποίος τοποθετείται λαπαροσκοπικά στο θόλο του στομάχου.

Η λαπαροσκοπική τοποθέτηση του ρυθμιζόμενου γαστρικού δακτυλίου προτάθηκε αρχικά από τον Dr Mitiku Belachew. Το 1992 τοποθετήθηκε λαπαροσκοπικά ο πρώτος ρυθμιζόμενος γαστρικός δακτύλιος στο Βέλγιο από τον Belachew και την ομάδα του. Λόγω της επιτυχίας της επέμβασης άρχισε άμεσα η μαζική παραγωγή και τοποθέτηση γαστρικών δακτυλίων σε παγκόσμιο επίπεδο.

Για να φτάσει ο Δακτύλιος στην σημερινή του μορφή έχει περάσει από πολλές τροποποιήσεις ανά τα χρόνια. Οι τροποποιήσεις αυτές έγιναν τόσο στο τεχνολογικό και τεχνικό κομμάτι του δακτυλίου όσο και στη χειρουργική τεχνική. Πάνω από όλα όμως αλλαγές επήλθαν στις διαδικασίες της προεγχειρητικής και μετεγχειρητικής διαχείρισης των ασθενών.

Ο δακτύλιος αποτελείται από 3 μέρη.

1. Δακτύλιος από σιλικόνη
2. Το «port» μέσω του οποίου ρυθμίζεται ο δακτύλιος
3. Το σωληνάκι σιλικόνης το οποίο συνδέει το δακτύλιο και το «port»

Προεγχειρητική και μετεγχειρητική διαχείριση ασθενών

Εκτός από την ικανότητα της χειρουργικής ομάδας η ύπαρξη μιας διεπιστημονικής ομάδας η οποία βοηθάει τους ασθενείς πριν αλλά και μετά από την επέμβαση έχει αναγνωρισθεί από την ιατρική κοινότητα και συμβάλει σημαντικά στην αποτελεσματικότητα της επέμβασης. Επιπλέον πολύ μεγάλη σημασία διαδραματίζει ο έλεγχος των συνοδών νοσημάτων (αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης, άπνοια ύπνου κλπ.), οι μεταβολικές, ορμονικές και διατροφικές αλλαγές κατά την διάρκεια των μετεγχειρητικών ραντεβού αλλά και η καλή επικοινωνία του ασθενούς με την ιατρική ομάδα, που συμβάλουν στη μείωση του σωματικού βάρους.

Η σημασία των μετεγχειρητικών ραντεβού και εξετάσεων είναι πάρα πολύ σημαντική. Η ρύθμιση του δακτυλίου δεν γίνεται πλέον με μόνο γνώμονα τη χωρητικότητα της ‘’τσέπης’’, αλλά βάση πολλών παραμέτρων. Μερικές από αυτές είναι η βιντεοακτινοσκόπηση της κατάποσης, η κλινική διεπιστημονική αξιολόγηση της απώλειας βάρους του ασθενούς, βάση της όρεξής του, τα συμπτώματα που εμφανίζει, ακόμη και τα κίνητρα του ασθενούς.

Γαστρικός Δακτύλιος κατάλληλος για ΔΜΣ μεταξύ 30 και 40 (παχυσαρκία και σοβαρή παχυσαρκία)

Η αποτελεσματικότητα των βαριατρικών επεμβάσεων και ειδικά του Γαστρικού Δακτυλίου έχουν εξετασθεί πολλάκις και εκτενώς. Αρχικά γαστρικοί δακτύλιοι τοποθετούνταν σε ασθενείς με ΔΜΣ≥40 ή τουλάχιστον 35 αλλά με συνοδά νοσήματα. Τα τελευταία χρόνια όμως, βλέπουμε όλο και περισσότερους δακτυλίους να τοποθετούνται σε ασθενείς με ΔΜΣ≥30 οι οποίοι όμως έχουν συνοδά νοσήματα, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Οι έρευνες αυτές κατάφεραν πλέον να οδηγήσουν και στην αλλαγή των guidelines τοποθέτησης Δακτυλίων στην Αμερική προς αυτή την κατεύθυνση (δηλαδή χαμηλότερο ΔΜΣ).

Τα αποτελέσματα των ερευνών έδειξαν ότι σε ΔΜΣ≥30, ο λαπαροσκοπικός ρυθμιζόμενος γαστρικός δακτύλιος μειώνει το βάρος των ασθενών και το διατηρούν σε βάθος τουλάχιστον 5 χρόνων (όσο διήρκησε η έρευνα), βελτιώθηκε η ποιότητα ζωής τους, μειώθηκε ο καρδιομεταβολικός κίνδυνος, καθώς επίσης τα ποσοστά αφαίρεσης του δακτυλίου είναι πολύ μικρά σε βάθος πενταετίας.

Ο μηχανισμός αδυνατίσματος του Γαστρικού Δακτυλίου.

Κλινικά δεδομένα υποστηρίζουν μια άμεση συσχέτιση ανάμεσα στο σφίξιμο του δακτυλίου και στη μείωση της όρεξης καθώς και του ενδιαφέροντος για φαγητό. Αυτό οφείλεται αφενός στη μηχανική επίδραση του δακτυλίου και αφετέρου σε ορμονικές αλλαγές στο αίμα. Η ακριβής οδός ενεργοποίησης του κορεσμού δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμη. Έξι μήνες μετά από τοποθέτηση δακτυλίου έχει παρατηρηθεί μείωση στο πεψινογόνο ΙΙ, κάτι που μπορεί να οφείλεται σε μείωση των επιπέδων της Γκρελίνης. Ο Knerr et al. εξέτασε την Λεπτίνη και Γκρελίνη στο λιπώδη ιστό ασθενών μετά από τοποθέτηση Γαστρικού Δακτυλίου. Από την έρευνα εντόπισαν μια αύξηση της Λεπτίνης στο υποδόριο λίπος. Τα επίπεδα της Γκρελίνης από την άλλη μειώθηκαν σε ασθενείς με δακτύλιο σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.

Σε ποιους απευθύνεται ο Γαστρικός Δακτύλιος

Όλες οι παραπάνω μεταβολές στην προσέγγιση της επέμβασης έχουν επιφέρει και μεταβολές στην επιλογή των ασθενών οι οποίοι είναι κατάλληλοι για Γαστρικό Δακτύλιο. Η χειρουργική κοινότητα έχει καταλήξει πλέον ότι η επέμβαση αυτή είναι ιδανική για ασθενής με το παρακάτω προφίλ:

• Για παχύσαρκα άτομα με Δείκτης Μάζας Σώματος από 30 μέχρι 40, μέτρια παχυσαρκία (δεν είναι αποτελεσματικός σε μορφές βαριάς παχυσαρκίας με ΔΜΣ>55)
• Για έναν ασθενή ο οποίο επιθυμεί να χάσει 15 με 25 κιλά και να τα διατηρήσει στο πέρασμα του χρόνου
• Άτομα τα οποία επιθυμούν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες
• Άτομα τα οποία μπορούν να παρακολουθούνται μετεγχειρητικά έως ότου φτάσουν στο ιδανικό τους βάρος.

Πηγές:

International Journal of Obesity (2016) 40,291-298

Annals of Translational Medicine 2020;8(Suppl 1):S4

Metabolism and Pathophysiology of Bariatric Surgery