ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ
& ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ
Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τα αίτια της
Όταν τρώμε, η τροφή ταξιδεύει από το στόμα στο στομάχι μέσω ενός σωλήνα, ο οποίος ονομάζεται οισοφάγος. Στο χαμηλότερο τμήμα του οισοφάγου υπάρχει ένας μικρός μυώδης δακτύλιος, ο οποίος ονομάζεται κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας και ενεργεί ως μία μονόδρομη βαλβίδα που επιτρέπει στην τροφή να περνά μέσα στο στομάχι. Φυσιολογικά, ο σφιγκτήρας κλείνει αμέσως μετά την κατάποση, για να αποτρέψει την παλινδρόμηση των υγρών του στομαχιού, τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα οξέων.
Η Παλινδρόμηση εμφανίζεται όταν ο σφιγκτήρας δεν λειτουργεί σωστά και επιτρέπει στα οξέα να κυλήσουν προς τα πίσω και να νιώσει ο ασθενής καύσο στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, προκαλώντας “καούρες” και -σε βάθος χρόνου – σοβαρές βλάβες.
ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ
Διαφραγματοκήλη: 70% των ασθενών
Χαλαρό στόμιο: 20% των ασθενών
Κακές συνήθειες ζωής (παχυσαρκία-αλκοόλ): 10% των ασθενών
Έρευνες αποκαλύπτουν ποσοστό 43% συσχέτισης Παλινδρόμησης και κληρονομικότητας
Κατηγορίες συμπτωμάτων
Παλινδρόμησης
Η Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ιατρικές προκλήσεις τόσο διαγνωστικά όσο και θεραπευτικά. Καθώς αποτελεί το 75% της παθολογίας του οισοφάγου, ενώ δεν υπάρχει ακριβής παγκόσμιος ορισμός της νόσου. Τα βασικά συμπτώματα της παλινδρόμησης, με βάση την ιατρική βιβλιογραφία, είναι μόνο οι καούρες και οι αναγωγές.
Ωστόσο, η πολύχρονη εμπειρία μας και η κλινική εξέταση εκατοντάδων ασθενών με παλινδρόμηση έχει να παρουσιάσει πλήθος συμπτωμάτων και κάνει σαφή διαχωρισμό των συμπτωμάτων σε γαστρικά και εξωγαστρικά.
Γαστρικά συμπτώματα:
• Καούρα
• Ρέψιμο (ερυγές)
• Φούσκωμα και τυμπανισμός
• Ναυτία και τάση εμέτου
• Αναγωγή φαγητών
• Αναγωγή υγρών
• Σιελόρροια
• Δυσοσμία στόματος
Εξωγαστρικά συμπτώματα:
Εμπλέκεται με καρδιακά
• Οπισθοστερνικό άλγος (σαν καρδιακός πόνος)
• Ταχυκαρδία
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Κολπική μαρμαρυγή (συχνά επικίνδυνη για τη ζωή του ασθενούς)
Εμπλέκεται με αναπνευστικά
• Βρογχικό άσθμα (συχνά επικίνδυνο για τη ζωή του ασθενούς)
• Χρόνια βρογχίτιδα
• Επιπλοκές πνευμονικής εισρόφησης (απόστημα στους πνεύμονες, βρογχεκτασία, πνευμονία από εισρόφηση)
• Πνευμονική ίνωση
• Σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας κατά τη διάρκεια του ύπνου
• Χρόνιος βήχας
• Βράγχος φωνής
• Αίσθηση «ξένου σώματος»
Σύμφωνα με έρευνες η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) συνδέεται με πληθώρα αναπνευστικών προβλημάτων.
Μπορεί να οξύνει ή να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα όπως είναι το βρογχικό άσθμα, η βρογχίτιδα και οι βρογχεκτασίες. Συμπτώματα αυτών είναι ο χρόνιος βήχας
30% με 80% των ασθενών με άσθμα έχουν παλινδρόμηση
Ασθενείς με οισοφαγίτιδα έχουν ακόμη πιο πολλές πιθανότητες να εμφανίσουν άσθμα
Έχει εντοπισθεί επιπλέον ισχυρή θετική συσχέτιση μεταξύ της διάρκειας της ΓΟΠ και της πιθανότητας εμφάνισης βρογχικού άσθματος
Ενήλικες με νυχτερινή παλινδρόμηση εμφανίζουν πιο συχνά άσθμα και άλλα αναπνευστικά προβλήματα
Όσον αφορά στο άσθμα έχουν εντοπισθεί δύο μηχανισμοί παλινδρόμησης οι οποίοι – σύμφωνα με τις ίδιες έρευνες – το επηρεάζουν:
Το οισοφαγικό οξύ διεγείρει το πνευμονογαστρικό νεύρο το οποίο αυξάνει την βρογχική υπερευαισθησία και προκαλεί βρογχόσπασμο – Βρογχικό άσθμα
Ερεθισμός των αεραγωγών μετά από μικροεισροφήσεις, ακόμα και μικροσκοπικού υλικού αναρροής, στο τραχειοβρογχικό δέντρο – Βρογχικό άσθμα
ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ
ΚΑΙ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ
Συμπτώματα του βρογχικού άσθματος και της βρογχίτιδας αποτελούν ο χρόνιος βήχας και το βράγχος φωνής, τα οποία ταλαιπωρούν πολύ τους ασθενείς.
ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ ΚΑΙ
ΚΑΡΔΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
Σύμφωνα με έρευνες η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση συνδέεται συχνά με πολλά καρδιακά προβλήματα όπως:
• Κολπική Μαρμαρυγή
• Αρρυθμίες
• Βραδυκαρδία
• Ταχυκαρδία
Κύρια αιτία των καρδιακών αυτών προβλημάτων είναι η Παραοισοφαγική Διαφραγματοκήλη.
*Ενδιαφέρον έχουν προκαλέσει περιπτώσεις όπου μετά από αντιπαλινδρομική επέμβαση έχει θεραπευθεί η κολπική μαρμαρυγή και έχει μετατραπεί ο ρυθμός σε φλεβοκομβικό, που είναι και το φυσιολογικό.
Η Διαφραγματοκήλη είναι η πάθηση κατά την οποία τμήμα του στομάχου προβάλλεται μέσω του διαφράγματος. Δημιουργείται στο διάφραγμα, εκεί όπου ο οισοφάγος ενώνεται με το στομάχι.
Η χειρουργική εμπειρία μας αποκαλύπτει ότι αφορά περίπου στο 20% των ασθενών με παλινδρόμηση. Δημιουργείται όταν η γαστρο- οισοφαγική συμβολή και μέρος του στομάχου διέρχονται (ολισθαίνουν) μέσω του οισοφαγικού τρήματος στο οπίσθιο μεσοθωράκιο
Στην περίπτωση αυτή, μέρος του θόλου του στομάχου διέρχεται από το οισοφαγικό τρήμα αλλά η γαστρο-οισοφαγική συμβολή παραμένει στην ανατομική της θέση. Αυτός ο τύπος Διαφραγματοκήλης είναι υπεύθυνος για την εκδήλωση των εξωγαστρικών συμπτωμάτων της παλινδρόμησης
Αυτές οι περιπτώσεις ασθενών συνδυάζουν την ολισθαίνουσα και την παραοισοφαγική Διαφραγματοκήλη
Ο παραοισοφαγικός και ο μεικτός τύπος Διαφραγματοκήλης αφορούν στο 80% των ασθενών και η ενδοσκοπική διάγνωση τους (με γαστροσκόπηση) είναι εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη.
ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗ
ΑΙΤΙΑ
ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΚΗΛΗΣ
Η Διαφραγματοκήλη αποτελεί τη σημαντικότερη αιτία της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης. Κατά συνέπεια τα συμπτώματα της Διαφραγματοκήλης είναι ίδια με εκείνα που προκαλεί η πάθηση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης.
Για την δημιουργία της Διαφραγματοκήλης ενοχοποιούνται συνήθως:
• Κληρονομικοί παράγοντες
• Η παχυσαρκία
• Η εγκυμοσύνη
• Η άρση βάρους
• Η αυξημένη ενδοκοιλιακή πίεση
• Ο έντονος παροξυσμικός βήχας
• Η χρόνια δυσκοιλιότητα
• Το γήρας και κατά συνέπεια η εξασθένηση των μυών και των συνδέσμων
• Το κάπνισμα
• Το αλκοόλ
ΔΙΑΓΝΩΣΗ __________
Οι διαγνωστικές εξετάσεις για την Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση είναι οι ακόλουθες:
Η εξέταση αυτή μπορεί να δείξει με ακρίβεια φλεγμονές, εξελκώσεις και όγκους, αλλά έχει χαμηλό ποσοστό ευαισθησίας – μόνο 10-20% επί του συνόλου των εξεταζομένων – στην εύρεση της Διαφραγματοκήλης. Όπως επίσης παρουσιάζει χαμηλό ποσοστό ειδικότητας – 10% των εξεταζομένων – στην ακριβή εξακρίβωση του μεγέθους της Διαφραγματοκήλης.
Γι’ αυτό παρατηρείται συχνά το φαινόμενο, ο ίδιος ασθενής να έχει 5 διαφορετικές γαστροσκοπήσεις από 5 διαφορετικούς γαστρεντερολόγους.
Η τελική διάγνωση της παλινδρόμησης και της Διαφραγματοκήλης είναι κλινική, μέσα από τα συμπτώματα τους ασθενούς που καταγράφονται στο ιστορικό του από τον έμπειρο χειρουργό πεπτικού.
Είναι μία διαγνωστική ιατρική εξέταση στην οποία απεικονίζονται με μεγάλη λεπτομέρεια οι τομογραφικές εικόνες των εσωτερικών οργάνων. Θεωρείται ιδανική για τη διάγνωση των παθήσεων θώρακα, μεσοθωρακίου και πνευμόνων.
Συνιστάται σε περίπτωση παραοισοφαγικής διαφραγματοκήλης, όπου η γαστροσκόπηση αδυνατεί να τη διαγνώσει.
Είναι μία εξέταση για τον πλήρη έλεγχο της λειτουργίας του οισοφάγου και καταμετράται η πίεση των μυϊκών σπασμών του οισοφάγου.
Συνιστάται σε περιπτώσεις ασθενών που παρουσιάζουν συμπτώματα δυσκαταποσίας, ώστε να εξαιρεθεί η πιθανότητα συνυπάρχουσας Αχαλασίας οισοφάγου.
Πρόκειται για μία εξειδικευμένη εξέταση και απαιτείται να γίνεται σε πλήρως εξοπλισμένες δομές από εξειδικευμένους Γαστρεντερολόγους.
Η πεχαμετρία (phμετρία) οισοφάγου μετράει το ph (οξύτητα) του οισοφάγου, προκειμένου να εκτιμηθεί η συχνότητα και η ποσότητα του γαστρικού περιεχομένου του στομάχου που παλινδρομεί στον κατώτερο οισοφάγο.
Συνιστάται σε περιπτώσεις ασθενών που παρουσιάζουν εξωγαστρικά συμπτώματα, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση.
__________ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η αντιμετώπιση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης είναι σε τρία στάδια:
• 1ο Στάδιο
Αλλαγές στον τρόπο ζωής και διατροφής, όπως απώλεια βάρους, μείωση του καπνίσματος και της κατανάλωσης αλκοόλ.
• 2ο Στάδιο
Φαρμακευτική αγωγή με τη λήψη αντιόξινων (ομεπραζόλες) που καταστέλλουν τα οξέα του στομαχιού. Σε περίπτωση εμμένουσας συμπτωματολογίας, τότε απαιτείται χειρουργείο.
• 3ο Στάδιο
Ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη συντηρητική ή στη φαρμακευτική αγωγή ή χρειάζονται συνεχώς φάρμακα χρειάζεται, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
Η χρόνια χρήση PPI’s (ομεπραζόλες) ενέχει πολλούς κινδύνους.
Οι πιο συνήθεις επιπλοκές των φαρμάκων και της ίδιας της παλινδρόμησης είναι οι ακόλουθες:
• Οστεοπόρωση (πτώση βιταμίνης D)
• Αναιμία (πτώση Fe – Σιδήρου)
• Ατροφική Γαστρίτιδα
• Άνοια (πτώση B12)
• Έντονη τριχόπτωση (πτώση B12)
Επίσης, η χρόνια χρήση ομεπραζόλων ενοχοποιείται για νεφρική ανεπάρκεια.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΑ
ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (PPI's)__________
Τα φάρμακα δε μπορούν να θεραπεύσουν την παλινδρόμηση.
Θεραπεύουν το 90% της οισοφαγίτιδας αλλά δυστυχώς σε 6 μήνες το 80% των ασθενών υποτροπιάζει.
Ανεπιθύμητα συμβάντα που σχετίζονται με την αναστολή οξέων:
• Πνευμονία
• Γαστρεντερική λοίμωξη
• Γαστρικό όγκο καρκινοειδούς
• Γαστρική υπερπλασία του βλεννογόνου
• Αλλαγές στο μικροβιακό έντερο
• Μικρή εντερική βακτηριακή υπερανάπτυξη
• Έλλειψη σιδήρου
• Κάταγμα οστού
• Ανεπάρκεια βιταμίνης B12
• Υπομαγνησιαιμία
• Γαστρικούς πολύποδες
• Γαστρικός καρκίνος
• Καρκίνος του παχέος εντέρου
Πηγή: PMC – US National Library of Medicine, National Institutes of Health
