Στις 30 Ιανουαρίου του 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγεία (ΠΟΥ) ανακήρυξε κατάστασης έκτακτης ανάγκης διεθνούς ενδιαφέροντος για τη δημόσια υγεία για τον ιό Covid-19. Read more
Οι βαριατρικές επεμβάσεις είναι αποδεδειγμένο ότι αποτελούν την αποτελεσματικότερη λύση για παχύσαρκους ασθενείς, για την μείωση του σωματικού τους βάρους και την διατήρησή του μακροχρόνια.
Παρόλα αυτά, ένα μέρος των βαριατρικών ασθενών δεν καταφέρνει να φτάσει το επιθυμητό βάρος, ενώ αρκετοί από αυτούς αποδεικνύεται ότι σε βάθος χρόνου ξαναπαίρνουν τα κιλά που έχασαν. Όπως έχει ήδη αναφερθεί μέσα από σχετικές έρευνες, η συνεπής μετεγχειρητική παρακολούθηση φαίνεται ότι αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην επίτευξη του τελικού στόχου απώλειας βάρους και στην διατήρηση του για πολλά χρόνια.
Ωστόσο, έχει εντοπιστεί μία διαφοροποίηση της αποτελεσματικότητας των βαριατρικών ασθενών ανεξάρτητα του τύπου της βαριατρικής επέμβασης που υπεβλήθησαν.
Μήπως τελικά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα; Πολλοί βαριατρικοί χειρουργοί θέτουν το ερώτημα, εάν η φυσική δραστηριότητα των ασθενών μετεγχειρητικά διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαφοροποίησης της αποτελεσματικότητας της βαριατρικής επέμβασης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), περίπου 2 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως αποδίδονται σε μειωμένη έως μηδαμινή φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, προκαταρκτικά ευρήματα από μια μελέτη του Π.Ο.Υ. για παράγοντες κινδύνου υποδηλώνουν ότι ο καθιστικός τρόπος ζωής είναι μία από τις δέκα κορυφαίες αιτίες θανάτου και αναπηρίας παγκοσμίως.
Για να εξετασθεί η υπόθεση αυτή των οι βαριατρικών χειρουργών, συστήθηκε μία έρευνα στην οποία συμμετείχαν 3.879 βαριατρικοί ασθενείς. Οι ασθενείς αυτοί χωρίστηκαν σε 3 κατηγορίες ανάλογα με την φυσική δραστηριότητα μετεγχειρητικά. Η πρώτη ομάδα ασθενών αύξησε την φυσική της δραστηριότητα μετεγχειρητικά, η δεύτερη ομάδα διατήρησε σταθερά τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας, ενώ η τρίτη ομάδα μείωσε την φυσική δραστηριότητα της.
Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για έως και 2 χρόνια μετεγχειρητικά και εξετάσθηκε η συνολική υγεία του ασθενούς, η σωματική σύσταση (ποσοστά λίπους, μυϊκής και οστικής μάζας) και η ποιότητα ζωής του.
Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαίωσαν την αρχική υπόθεση των βαριατρικών χειρουργών!
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας ένα 38% των βαριατρικών ασθενών αύξησαν αισθητά την φυσική τους δραστηριότητα μετεγχειρητικά.
Αυτή η ομάδα των ασθενών παρουσίασε ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ:
- Μείωση του σωματικού βάρους
- Βελτίωση της σωματικής σύνθεσης (ποσοστά λίπους, μυϊκής και οστικής μάζας)
- Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής
- Βελτίωση της υγείας συνολικά
συγκριτικά με την ομάδα που διατήρησε την φυσική της δραστηριότητα και αυτή που την μείωσε.
Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την σημαντικότητα της φυσικής δραστηριότητας στην αποτελεσματικότητα των βαριατρικών επεμβάσεων.
Βιβλιογραφία
Nuijten MAH, Tettero OM, Wolf RJ, Bakker EA, Eijsvogels TMH, Monpellier VM, Hazebroek EJ, Janssen IMC, Hopman MTE. Changes in Physical Activity in Relation to Body Composition, Fitness and Quality of Life after Primary Bariatric Surgery: a Two-Year Follow-Up Study. Obes Surg. 2021 Mar;31(3):1120-1128. doi: 10.1007/s11695-020-05009-x. Epub 2020 Oct 3. PMID: 33331984; PMCID: PMC8249277.
Where are my patients;
Με αυτό το ερώτημα, η παγκόσμια βαριατρική κοινότητα υπό την αιγίδα της IFSO, καλείται να αξιολογήσει τη σημασία της μετεγχειρητικής παρακολούθησης μετά από μία βαριατρική επέμβαση και το ποσοστό συμβολής της στο τελικό αποτέλεσμα, βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα.
Από το 1980 και μετά, ο αριθμός των παχύσαρκων φαίνεται ότι έχει διπλασιαστεί σε 73 χώρες σε όλο τον κόσμο και αυξάνεται σταθερά στις υπόλοιπες. Ομοίως και τα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Οι συννοσηρότητες της παχυσαρκίας σήμερα υπολογίζεται ότι επηρεάζουν περίπου 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Το 2015 περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού ήταν παχύσαρκοι.
Οι βαριατρικές επεμβάσεις αποτελούν μια ασφαλή και αποτελεσματική λύση για την μείωση του σωματικού βάρους αυτών των ανθρώπων, ενώ παράλληλα μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης παθήσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Ειδικότερα, η μετεγχειρητική παρακολούθηση ασθενών μετά από βαριατρικές επεμβάσεις έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για την επιτυχία μιας βαριατρικής επέμβασης. Καθώς σύμφωνα με αρκετές έρευνες, οι ασθενείς οι οποίοι συνεχίζουν την μετεγχειρητική παρακολούθηση έχουν καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με ασθενείς που σταμάτησαν την παρακολούθηση.
Ωστόσο, παρά τις οδηγίες των ιατρών και τα ιατρικά δεδομένα, ένα συντριπτικό ποσοστό των ασθενών συνεχίζουν να μην συμμορφώνονται στην μετεγχειρητική παρακολούθηση. Το ποσοστό εγκατάλειψης είναι μεταξύ 3,7% και 63%, άμεσα και απώτερα μετεγχειρητικά.
Οι λόγοι για τους οποίους οι ασθενείς εγκαταλείπουν την μετεγχειρητική παρακολούθηση ποικίλουν. Σύμφωνα με έρευνες:
- 29,5% των ασθενών θεωρούν την μετεγχειρητική παρακολούθηση αναποτελεσματική
- 24% θεωρούν την απόσταση μέχρι την κλινική ως αποτρεπτικό παράγοντα
- 23,3% σταματούν για οικογενειακούς λόγους
- 22,5% ξεχνούν τα ραντεβού
- 18,6% σταματούν λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων
- 14% διακόπτουν λόγω προβλημάτων υγείας
- 7% εξαφανίζονται λόγω αύξησης σωματικού βάρους
- 7% θεωρούν ότι η ομάδα μετεγχειρητικής παρακολούθησης δεν είναι αξιόπιστη
- 3,9% σταματούν λόγω μεγάλης αναμονής στο ιατρείο
Σύμφωνα με την έρευνα, η μη συμμόρφωση στο πρόγραμμα των μετεγχειρητικών ραντεβού τον πρώτο χρόνο εντοπίζεται στο 3,2% και φτάνει στο 55,7% στα 5 χρόνια μετά την επέμβαση.
Αντίθετα, οι ασθενείς που πηγαίνουν συστηματικά στις μετεγχειρητικές παρακολουθήσεις χάνουν περισσότερο βάρος και τα αποτελέσματα διατηρούνται μακροχρόνια.
Κλείνοντας, η έρευνα συμπεραίνει ότι η μη συμμόρφωση στο μετεγχειρητικό πρόγραμμα παρακολούθησης οφείλεται κυρίως σε αποφάσεις του ασθενούς καθώς και εξωγενείς παράγοντες και ελάχιστα συνδέεται με την ποιότητα της προσφερόμενης υπηρεσίας από την ομάδα της μετεγχειρητικής παρακολούθησης.
Βιβλιογραφία
Luca, P., Nicolas, C., Marina, V. et al. Where Are My Patients? Lost and Found in Bariatric Surgery. OBES SURG 31, 1979–1985 (2021). https://doi.org/10.1007/s11695-020-05186-9