Η παχυσαρκία αποτελεί μια παγκόσμια πανδημία που σε πολύ μεγάλο ποσοστό παρουσιάζει αυξημένα ποσοστά «αναπηρίας» και θνητότητας στα άτομα που πλήττει [1]. Οχι μόνο ως ασθένεια από μόνη της [2], αλλά και επειδή αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για αρκετές μυοσκελετικές, νεοπλασματικές και καρδιαγγειακές παθήσεις (CVD) [3].

Η βαριατρική χειρουργική αποτελεί σήμερα την πιο αποτελεσματική θεραπεία τηςπαχυσαρκίας. Πέραν από την μείωση του σωματικού βάρους οι βαριατρικές επεμβάσεις μειώνουν παράλληλα τους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου (CMRFs), που επηρεάζουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου [4, 5].

Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, η σωστή διατροφή και η σωματική δραστηριότητα συνιστώνται μετά από βαριατρικές επεμβάσεις για τη μακροχρόνια διατήρηση της απώλειας του σωματικού βάρους [6]. Παρόλα αυτά, η συμμετοχή σε δομημένα προγράμματα άσκησης έχει δείξει μόνο μέτρια οφέλη μετά από βαριατρικές επεμβάσεις [7]. Επομένως, είναι αβέβαιο εάν η άσκηση θα μπορούσε να έχει κλινικά σημαντική επίδραση στη βελτίωση των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου αυτών των ασθενών. Ωστόσο, η σωματική δραστηριότητα και τα αποτελέσματα της άσκησης είναι, σε μεγάλο βαθμό, ανεξάρτητα από την επίδρασή τους στο Δείκτη μάζας σώματος[8,9].

Πρόσφατη έρευνα προσπάθησε να εξετάσει την σημαντικότητα της σωματικής άσκησης μετά από βαριατρικές επεμβάσεις, στην μείωσης του καρδιαγγειακού ρίσκου.  Σύμφωνα με τα ευρήματά, η άσκηση μπορεί να είναι αποτελεσματική στρατηγική για τη βελτίωση των καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου σε ασθενείς μετά από βαριατρικές επεμβάσεις , αφού φαίνεται να συμβάλει σε μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης και των τριγλυκεριδίων.

Αναφορικά με τον τύπο της άσκησης, σύμφωνα με την έρευνα, ο συνδυασμός αερόβιας με ασκήσεις αντίστασης, ξεκινώντας 6 μήνες μετά από την βαριατρική επέμβαση και με διάρκεια μεγαλύτερη των 12 εβδομάδων εμφανίζουν εξαιρετικά αποτελέσματα στην μείωση του κινδύνου.

Αναφορές

Μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος ή λιπώδες ήπαρ

Η μη αλκοολική λιπαρή ηπατική νόσος (NAFLD-non alcoholic fatty liver disease) είναι μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Στα αρχικά στάδια τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν προφανή συμπτώματα, αλλά ορισμένες γενικές ενοχλήσεις μπορεί να οφείλονται στην πάθηση.

Συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα, ακόμα και όταν η ασθένεια βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Υπάρχει περίπτωση να μην εμφανίσει συμπτώματα για πολλά χρόνια. Οι ασθενείς με NAFLD μπορεί να αισθάνονται κόπωση ή ένα γενικό αίσθημα λήθαργου και γενικώς να νιώθουν ατονία. Ένα άλλο βασικό σημάδι που πιθανά συνδέεται με τη νόσο είναι η δυσφορία στην άνω δεξιά πλευρά της κοιλιάς.

Τα κύρια συμπτώματα της NAFLD είναι:

• Κιτρίνισμα των ματιών και του δέρματος (ίκτερος)
• Σκούρα ούρα
• Οίδημα στην περιοχή της κοιλιάς (ασκίτης)
• Εμετός με αίμα
• Σκούρα κόπρανα
• Σύγχυσης, γρήγορες αλλαγές διάθεση, κακή κρίση (εγκεφαλοπάθεια)
• Κνησμός του δέρματος

Ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη NAFLD είναι η παχυσαρκία, πιθανώς μέσω ανάπτυξης αντίστασης στην ινσουλίνη.

Βαριατρικές επεμβάσεις και NAFLD

Οι βαριατρικές επεμβάσεις αποτελούν μια πολύ αποτελεσματική λύση για την μείωση του σωματικού βάρους και τη διατήρησή του μακροχρόνια. Επίσης είναι αποδεδειγμένο ότι οι βαριατρικές επεμβάσεις μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου και του διαβήτη τύπου 2.

Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος σύμφωνα με έρευνες εντοπίζεται στο 90% των βαριατρικών ασθενών. Επίσης έρευνες έχουν αποδείξει βελτίωση σε ασθενείς με στεάτωση και ίνωση του ήπατος μετά από βαριατρικές επεμβάσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα σε 192 παχύσαρκους ασθενείς οι οποίοι εμφάνιζαν υψηλό σκορ ίνωσης της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου, έπειτα από βαριατρική επέμβαση, πέραν από την δραματική μείωση του σωματικού βάρους τους, εντοπίσθηκε και αισθητή μείωση του σκορ ίνωσης της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου.

Επίσης πολύ σημαντικός φαίνεται ότι είναι ο ρόλος των ορμονών του εντέρου και ιδιαίτερα του πεπτιδίου GLP-1, στην NAFLD.

Πρόσφατα δεδομένα κατέδειξαν σημαντικές επιδράσεις της βαριατρικής χειρουργικής στο GLP-1 και σε άλλες ορμόνες του εντέρου, καθώς επίσης και σε σημαντικές μεταβολικές και φλεγμονώδεις ανωμαλίες των λιπιδίων στην παθοφυσιολογία της NAFLD.

Τέλος μπορούμε αν συμπεράνουμε ότι η μείωση του σωματικού βάρους μετά από βαριατρικές επεμβάσεις βελτιώνει το σκορ ίνωσης της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου και ότι η βελτίωση αυτή είναι ανάλογη της μείωσης του σωματικού βάρους.

Αναφορές

1. Laursen TL, Hagemann CA, Wei C, Kazankov K, Thomsen KL, Knop FK, Grønbæk H. Bariatric surgery in patients with non-alcoholic fatty liver disease – from pathophysiology to clinical effects. World J Hepatol. 2019 Feb 27;11(2):138-149. doi: 10.4254/wjh.v11.i2.138. PMID: 30820265; PMCID: PMC6393715.
2. Yeo, S.C., Ong, W.M., Cheng, K.S.A. et al. Weight Loss After Bariatric Surgery Predicts an Improvement in the Non-alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD) Fibrosis Score. OBES SURG 29, 1295–1300 (2019). https://doi.org/10.1007/s11695-018-03676-5

Τι είναι το σελήνιο;

Το σελήνιο Se είναι ένα από τα πλέον απαραίτητα ιχνοστοιχεία του οργανισμού με πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας. Είναι απαραίτητο για τη δράση του ενζύμου υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, που προλαμβάνει τη δράση των ελευθέρων ριζών στις κυτταρικές μεμβράνες.

Ιδιότητες – Oφέλη Σεληνίου

• Συμβάλλει στη φυσιολογική σπερματογένεση
• Συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος
• Συμβάλλει στη φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία
• Συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες
• Συμβάλλει στην μείωση των συμπτωμάτων του άσθματος

Σε ποιές τροφές υπάρχει;

Το σελήνιο περιέχεται περισσότερο σε δημητριακά ολικής άλεσης και σε ζωικά προϊόντα, παρά σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Τρόφιμα πλούσια σε σελήνιο είναι τα εξής: τα στρείδια, τα καρύδια Βραζιλίας, τα αυγά, οι σαρδέλες, οι ηλιόσποροι, το στήθος κοτόπουλου, τα μανιτάρια Shiitake, ο τόνος, το μαγειρεμένο καφέ ρύζι και το λευκό ψωμί.

Έλλειψη: τι προκαλεί;

Η έλλειψη του σεληνίου έχει συνδεθεί με προβλήματα στη λειτουργία του θυροειδή, με πτώση του ανοσοποιητικού και με ευερεθιστότητα. Χαμηλά επίπεδα σεληνίου έχουν σχετιστεί με διάφορες καταστάσεις υγείας όπως τριχόπτωση, υπογονιμότητα, προβλήματα λειτουργίας του θυρεοειδή αδένα, καρδιακά προβλήματα (νόσος Keshan), αρθροπάθειες, γήρανση κ.α.

Βαριατρικές επεμβάσεις και έλλειψη σεληνίου

Πρόσφατα συστάθηκε μια συστηματική έρευνα η οποία προσπάθησε να εξετάσει τον επιπολασμό της έλλειψης σεληνίου μετά από βαριατρικές εξετάσεις.

Για την έρευνα εξετάσθηκε δείγμα 1174 ασθενών οι οποίοι υποβλήθηκαν σε βαριατρικές επεμβάσεις. Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 41,14 ± 7,69 έτη. Το μέσο διάστημα μέσα στο οποίο εμφανίστηκε η έλλειψη σεληνίου μετά από την βαριατρική επέμβαση ήταν οι 40,36 ± 43,29 μήνες. Ο μέσος Δείκτης Μάζας σώματος πριν από την επέμβαση και κατά την εμφάνιση έλλειψης σεληνίου ήταν 43.68 ± 4.91 kg/m² και 28.41 ± 9.09 kg/m², αντίστοιχα.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο επιπολασμός της έλλειψης σεληνίου ήταν 16% και 2% στα 1 και 2 χρόνια μετά την επέμβαση.

Τα κυριότερα συμπτώματα της έλλειψης που εμφάνισε το δείγμα που εξετάσθηκε ήταν η αδυναμία, μυοπάθεια, μυοκαρδιοπάθεια, απώλεια μυϊκής μάζας, ρυθεματώδες εξάνθημα απολέπισης, λήθαργος, δύσπνοια και αμφοτερόπλευρο οίδημα με κοιλώματα κάτω άκρων.

Για την θεραπεία της έλλειψης το 40% των ερευνών ανέφερε ότι χορηγήθηκε συμπλήρωμα διατροφής σεληνίου 100μg μια φορά την ημέρα.

Συζήτηση 

Εξετάζοντας προσεκτικά τα αποτελέσματα των ερευνών μπορούμε να συμπεράνουμε ότι κατά την μετεγχειρητική περίοδο είναι υψίστης σημασίας η παρακολούθηση του ασθενούς από μια έμπειρη ιατρική ομάδα, η οποία εκτός από την πορεία της απώλειας του σωματικού βάρους παρακολουθεί την γενικότερη κατάσταση της υγείας, εξετάζοντας προσεκτικά τις βιοχημικές εξετάσεις και την κλινική εικόνα του.

Αναφορές

Shahmiri, S.S., Eghbali, F., Ismaeil, A. et al. Selenium Deficiency After Bariatric Surgery, Incidence and Symptoms: a Systematic Review and Meta-Analysis. OBES SURG 32, 1719–1725 (2022). https://doi.org/10.1007/s11695-022-05932-1

https://www.healthline.com/nutrition/selenium-benefits

https://www.medicalnewstoday.com/articles/287842#possible_health_risks